ویژگی های زمین شیمیایی دایک های اسیدی تا حدواسط دربوم های گرانیتی و فلیشی جنوب زاهدان، جنوب شرق ایران

بوم های گرانیتی و فلیشی واقع در جنوب زاهدان، دایک های آذرین با ترکیب اسیدی تا حدواسط برونزد دارند که از نظر تقسیم­های زمین­شناسی ایران وابسته به پهنه ی زمین­درز سیستان هستند. این دایک ها دارای روندهای مختلف به ویژه روند غالب شمال غرب - جنوب شرق با طول چند کیلومتر و پهنای متوسط حدود پنج متر هستند. آنها اغلب چین خورده بوده و با سنگ­های میزبان دارای مرز نمایان هستند و به مقدار کم و متفاوت سنگ­های میزبان به ویژه مجموعه های فلیشی ائوسن را هورنفلسی کرده­اند. گستره ترکیب سنگی آنها دیوریتی تا گرانودیوریتی و معادل های خروجی این سنگ­هاست و بیشتر از کانی های اصلی پلاژیوکلاز، بیوتیت، هورنبلند و مقادیر متفاوتی از کوارتز تشکیل شده اند. بافت های پورفیری تا ریزدانه­ای شاخص ترین بافت های موجود در آنها هستند. داده های زمین­شیمیایی این دایک ها آشکار نمود که آنها ماهیت آهکی قلیایی، آهکی قلیایی پتاسیم بالا دارند و متاآلومین تا پرآلومین هستند. آنها از عناصر Rb,Sr,Ba وZr  غنی شده­اند، در حالی که از عناصر Ni,Co و V تهی شدگی نسبت به مرجع کندریت نشان می­دهند. در نمودارهای بهنجارشده نسبت به کندریت و گوشته ی اولیه، همه دایک ها از عناصرخاکی نادر سبک (LREE) نسبت به عناصر خاکی نادر سنگین (HREE) غنی­شدگی نشان می دهند. نسبت Eu/Eu* از ۹۹/۰ تا ۲/۱ در آنها تغییر می­کند. نمودارهای زمین­ساختی ماگمایی و سنگ­زایی، وابستگی این دایک ها را به پهنه های فرورانشی و کششی پس از برخورد نشان می­دهند. آنها دارای خاستگاه آمفیبولیتی و از نظر زمین­شیمیایی و محیط تشکیل شبیه توده های گرانیتوئیدی زاهدان هستند. از این رو، به نظر می رسد که مانند گرانیت زاهدان، ماگمای تشکیل دهنده ی این دایک ها نیز ازگوه گوشته ای بالای صفحه فرورو اقیانوس نئوتتیس به زیر صفحه ایران مرکزی پس از برخورد یا کمی پس از برخورد بوجودآمده است.

ویژگی های زمین شیمیایی دایک های اسیدی تا حدواسط دربوم های گرانیتی و فلیشی جنوب زاهدان، جنوب شرق ایران Keywords:

Acidic to intermediate dykes , Granite and flysch zones , Sistan Suture Zone , post collision. , دایک های اسیدی تا حدواسط , بوم های گرانیتی و فلیشی , زمین درز سیستان , پس از برخورد.