برنامه درسی معنوی از منظر دوآین هیوبنر: از چرخش موضوعی تا تکثرگرایی
Publish place: Biquartely Journal of Islamic Education، Vol: 19، Issue: 49
Publish Year: 1403
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 73
This Paper With 23 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- I'm the author of the paper
Export:
Document National Code:
JR_ISED-19-49_006
Index date: 3 November 2024
برنامه درسی معنوی از منظر دوآین هیوبنر: از چرخش موضوعی تا تکثرگرایی abstract
مقدمه و اهداف: دوآین هیوبنر صاحبنظر معاصر و برجسته رشته مطالعات برنامه درسی به طور عام و برنامه درسی معنوی به طور خاص است که به لرزه انداختن بر مبانی رشته برنامه درسی شناخته می شود. شخصیتی که صاحبنظرانی مانند پاینار او را اسوه قلمداد کرده و از درک وی بدون رشد و توسعه حوزه مطالعاتی برنامه درسی ناامیدند. پژوهش حاضر با هدف آشنایی با هیوبنر و آرای وی در خصوص برنامه درسی معنوی است؛ بهعبارتی این پژوهش در پی پاسخ به این سوالها است که ماهیت معنویت هیوبنر چگونه است؟ تربیت معنوی از نگاه وی چه ویژگیهایی دارد؟ و مولفههای برنامه درسی معنوی در نظریه هیوبنر دارای چه خصوصیاتی هستند؟روش: این پژوهش از حیث روش، تحلیلی − استنتاجی از نوع تحلیل منطقی فرارونده است. در این نوع تحلیل که مناسب فعالیتهایی از نوع استعلایی است با ویژگیهایی چون کلیت و ضرورت ملازم است؛ چرا که از شرطهای لازم تحقق یافتن چیزی سخن به میان میآورد. این روش دارای دو مرحله توصیف و تعیین شرط لازم است. در مرحله نخست پدیدهای توصیف میشود و در مرحله دوم با این سوال روبهرو که شرط یا شروط لازم برای وجود چنین توصیفی چه میباشد و به عبارتی نقطه آغاز چه بوده است؟ بهعبارتدیگر، در روند این پژوهش، در مرحله ابتدا ویژگیهای برنامه درسی معنوی در نگاه هیوبنر توصیف، و در مرحله بعد، شرط لازم برای این پدیده یا همان برنامه درسی معنوی وی، که ماهیت تربیت معنوی از نگاه هیوبنر است تشریح و در مرحله انتهایی، شرط لازم دوم یعنی شرط لازم برای چنین ماهیتی برای تریبتمعنوی که همان نوع نگاه هیوبنر به معنویت است، استنتاج میگردد.یافته ها: هیوبنر بعد از سال ها تلاش و پژوهش در حوزه سیاست، با درک اهمیت معنویت در برنامه درسی تغییر رویه داده و نظریه تعالی خود را در این باب ارائه میکند. در واقع او در حیطه تخصصی خود چرخش موضوعی به سمت الهیات برنامه درسی دارد و باقی عمر پژوهشی خود را به تبیین این موضوع میگذراند. معنویت از منظر او معنویتی پست مدرن است که حیطه وسیعی دارد و در انواعی از طبقه بندی های موجود از معنویت در یک طبقه واحد نمی گنجد. معنویت مدنظر وی هم دینی است و هم سکولار؛ هم سنتی است و هم انسان گرا و البته پست مدرن تاییدگرا را هم در خود جای داده است. او معناباوری فارغ از شریعت است؛ و نگرش او را به معنویت می توان از نوع تکثرگرایانه دانست. نگرشی که نتیجه آن را در مفهوم تربیت معنوی از منظر هیوبنر و به تبع آن مولفههای برنامه درسی معنوی می توان مشاهده کرد. تربیت معنوی از منظر وی دارای ده ویژگی است. ۱. مذهبی باشد. ۲. به وظیفه منجر شود. ۳. همراه با اهمیت دادن به خداوند. ۴. همراه با احترام. ۵. وسیله جذبه تعالی باشد.۶. همراه با گشودگی. ۷. از نوع شخصی، مشارکتی و بیرونی. ۸. متوجه غریبه ۹. درک ضرورت عشق. ۱۰. درک حدود جهل و دانش. نوع نگاه به معنویت و تربیت معنوی از دید هیوبنر را نباید در بررسی مولفههای برنامه درسی معنوی نادیده گرفت؛ بلکه معنا و ویژگی های هر یک مرهون تفکر و باورهای هیوبنر از معنویت بوده و در تمام نظریه تعالی و برنامه درسی معنوی از منظر وی ریشه دوانده است. او چشماندازهای آموزشی را اهدافی با آزادی بسیار در مسیری مشخص میداند. محتوا را غریبه، ارزشیابی را نقادانه و معلم را همسفری عاشق قلمداد میکند.نتیجه گیری: نظریات برنامه درسی هیوبنر و نوع پیوندشان با معنویت میتواند در صورتبندی و بهرهبرداری ما ازمعنویت اسلامی در حوزه تعلیم و تربیت راهنما و کمککننده باشد؛ اما مراد ما از طرح این مسئله الزاما بهره برداری عملی نیست، بلکه تبیین این نکته است که دریچه نظری جدیدی که هیوبنر نسبت به برنامه درسی گشوده است می تواند بستری مناسب برای گفتگو و ورود به بحث دانش برنامه درسی باشد. میراثی که هیوبنر از خود به جای گذاشته است بازکننده راه و مسیر نگاه الهیاتی به برنامه درسی و آن اصلاح بنیادینی می باشد که مدنظر متخصصان این حوزه در کشور است. هیوبنر بعد از صرف نیمی از عمر پژوهشی خود، به طور جراتورزانه حیطه تخصصی خود که بحث سیاست برنامه درسی بود را رها کرد و به الهیات برنامه درسی روی آورد؛ این امر نشان از اهمیت این موضوع دارد. همچنین باید به نوع مواجههای که با این نوع نظریات می شود توجه کرد. به طور معمول این نظریات یا به طور مقتبسانه قبول و مورد سجده اهل تخصص قرار می گیرند و یا بدون تاملی بر آنها به طور تکفیری رد میشوند؛ درحالی که باید توجه داشت که رد غیرمعقولانه و پذیرش غیرمسئولانه نظریات غربی کمکی در پیشرفت تعلیم و تربیت کشور نخواهد داشت. این پژوهش و پژوهش های مشابه میتواند زمینه گفتگو را ایجاد کنند.
برنامه درسی معنوی از منظر دوآین هیوبنر: از چرخش موضوعی تا تکثرگرایی Keywords:
برنامه درسی معنوی از منظر دوآین هیوبنر: از چرخش موضوعی تا تکثرگرایی authors
ندا میرزاخان
دانشجوی دکترا، گروه مطالعات برنامه درسی و آموزش، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.
مقصود امین خندقی
استاد، گروه مطالعات برنامه درسی و آموزش، دانشگاه فردوسی مشهد
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
