پهنه بندی کیفیت آب آشامیدنی در روستاهای شهرستان یزد بر اساس شاخص های کیفیت آب

چکیده زمینه و اهداف: دسترسی کافی به آب با کیفیت مناسب از دیرباز چالش مناطق کویری کشور بوده است. افزایش فعالیت های صنعتی و پیامدهای خشکسالی تغییر اقلیم، این دغدغه را به تمام کشور بسط داده است. دانش در مورد تغییرات زمانی- مکانی کیفیت آب، اولین گام در پایداری مدیریت کمی و کیفی آب آشامیدنی است. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- مقطعی کیفیت آب آشامیدنی روستاهای شهرستان یزد را در بازه 1394 تا 1400 بررسی شد. علاوه بر روند زمانی- مکانی، شاخص های کیفیت آب آشامیدنی (WQI)، شاخص های ارزیابی فلزات سنگین (HEI) و آلودگی فلزات سنگین (HPI) تعیین گردید. رعایت ملاحظات اخلاقی در تمام مراحل اجرای مطالعه درنظر گرفته شد. یافته ها: براساس نتایج روند زمانی، تغییرات کدورت، کل جامدات، محلول، سولفات و برخی فلزات سنگین شامل جیوه، روی، سرب، کادمیم، کروم و منگنز افزایشی بوده است. بالاترین و پایین ترین شاخص DWQI به ترتیب مربوط به روستاهای شحنه (92/34) و اکرم آباد (67/48) بود. روستاهای خویدک، اکرم آباد و عسکریه از نظر شاخص هایHPI و HEI کیفیت نامناسب داشتند. نتیجه گیری: بررسی تغییرات زمانی کیفیت آب و مکانی شاخص های مورد بررسی نشان داد که منبع اصلی آلودگی آب های آشامیدنی در شهرستان یزد فعالیت های صنعتی است زیرا روستاهای نزدیک مراکز صنعتی کیفیت آب نامناسب تری داشتند. این نتیجه لزوم مدیریت پایدار کیفیت آب آشامیدنی برپایه برنامه ایمنی آب در این منطقه را مشخص می سازد. کلمات کلیدی: آب آشامیدنی، شاخص کیفیت آب، فلزات سنگین، تغییرات زمانی- مکانی