سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

ایمان

Publish Year: 1403
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 22

This Paper With 18 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_PAYA-6-67_039

Index date: 16 November 2024

ایمان abstract

ارزش عمده برای مومن این است که دلش به نور ایمان و ولایت اهل بیت روشن شده باشد و عموما جنس انسان در زیانکاری است مگر کسی که دو چیز را دارا باشد ایمان و عمل صالح . این دو چیز است که انسان را از زیانکاری بیرون می آورد.علامه طباطبایی وجود انسان را مرکب از سه وجود متناظر با عوالم سه‎گانه جهان آفرینش می‎داند. از نظر او انسان توسط حواس با عالم محسوسات، توسط خیال با عالم خیال و توسط عقل با عالم عقل ارتباط برقرار می‎کند. در حالی که ملاصدرا عوالم ثلاثه را عقل، نفس و طبیعت می داند و در قوس صعود، عالم مثال را در پرتو نفس و اشتداد وجودی آن تبیین می کند. از نظر ملاصدرا عمل امری عرضی و تبعی است و آنچه باقی است نفس و ملکات نفسانی است و بدن مثالی که قیام صدوری به نفس دارد و بر اساس نیات و اعمال، توسط نفس انشاء شده است. علامه ابدان اخروی را تابع نفس نمی داند. از نظر او پس از پیدایی عالم آخرت و پیدایش ابدان اخروی انسان به عنوان حقیقتی مرکب از بدن و روح در عالم آخرت تحقق پیدا می کند. از این رو، روح با وجود مغایرت با بدن در این نشئه به نحوی با آن متحد است که هوهویت میان آن دو صدق میکند. بر این اساس در باب ایمان ملاصدرا از میان دو عنصر نظر و عمل، اصالت را به بعد نظری می دهد و معتقد است که ایمان که تنها عامل سعادت و جاودانگی وجود انسان است، تنها از سنخ علم بوده و عمل در این جایگاه در حد علت معده تنزل می یاید. اما علامه طباطبایی با نگاهی متفاوت به انسان و اعمال و کردار او، برای عمل جایگاهی رفیع و در حد نظر قائل می شود و معتقد است که سعادت انسان در گرو هر دو بعد نظری و عملی اوست. وی ایمان را برخاسته از علم و عمل می داند و در این رابطه برای عمل، نقشی اصلی و نه تبعی و معده در نظر می گیرد. علامه طباطبایی در عین خارج کردن عمل از حوزه تعریف ایمان با پیش کشیدن نقش گرایشات انسانی در این زمینه به نحو ظریف و دقیقی اهمیت عمل در این حوزه را نیز مشخص می کند. ملاصدرا نیز در آثار خود با تعابیر مختلف به تعریف ایمان می پردازد. اما در همه این تعابیر ایمان از جنس علم معرفی شده است؛ البته علمی یقینی که غیرقابل زوال است و در دنیا و آخرت همراه مومن خواهد بود.بدین ترتیب می توان گفت که جوهره اصلی ایمان از دیدگاه ملاصدرا علم و معرفت است. در تعاریفی که ملاصدرا از ایمان ارائه می دهد کمتر به بیان معنی مطلق ایمان اشاره می شود و در اکثر این تعاریف ایمان دینی لحاظ شده است. ملاصدرا ایمان دینی را، علم به اصول دینی، یعنی علم به خدا و ملائکه اش و کتاب ها و پیامبرانش و روز رستاخیر می داند و معتقد است که ایمان با اسلام که صرف اقرار به شهادتین است، متفاوت است . زیرا محل ایمان، قلب است . در واقع ایمان دینی، اعتقادات یقینی مخصوص و علوم حقه ای است که از راه برهان یا مکاشفه برای فرد حاصل شده و این علوم به نحوی در جان فرد رسوخ یافته که قابل زوال نمی باشد.آن چه که در ایمان دینی از دیدگاه وی دارای اهمیت است، علم به اصول دین به نحو یقینی است. یعنی فرد، خداوند و افعال و صفات و سایر اصول دینی را به گونه ای بشناسد که هیچ گاه در برابر آن دچار شک و تردید نشود. از نظر او ایمان دینی واقعی در ابتدای امر، همان ایمان پایانی است و لحظه ای گرفتار جهل و شک و تردید و زوال نخواهد شد. چنین ایمانی از دید وی ایمان واقعی و اصل نیکبختی و خیر حقیقی و شرف ذاتی است.

ایمان authors

محمد اسلامی

طلبه سطح ۳