سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

توزیع مکانی فقر، ناامنی غذایی و عوامل موثر بر آن در مناطق شهری ایران

Publish Year: 1403
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 32

This Paper With 17 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_JEAD-38-3_003

Index date: 1 December 2024

توزیع مکانی فقر، ناامنی غذایی و عوامل موثر بر آن در مناطق شهری ایران abstract

طی یک دهه اخیر، به دلیل افزایش قیمت مواد غذایی، هزینه رژیم غذایی سالم در ایران به شدت افزایش یافته است. اگر چه هدف گذاری سیاست­های حمایتی دولت در جهت بهبود وضعیت معیشت خانوارها بوده اما اطلاعات هزینه و درآمد خانوارهای مرکز آمار ایران نشان می­دهد که به دلیل شرایط تورمی و به دنبال آن تاثیرپذیری درآمد واقعی و قدرت خرید مصرف کنندگان، این برنامه­ها اثرگذاری لازم را در کاهش فقر و ناامنی غذایی نداشته­اند. این در حالی است که کاهش فقر و افزایش ضریب امنیت غذایی یک الزام برای کشورهای مستقل نظیر ایران به شمار می رود. در این راستا، شناخت وضعیت موجود فقر، امنیت غذایی و عوامل اثرگذار بر ناامنی نه تنها شرط اصلی تدوین برنامه های آتی است بلکه ضروری است این کار با هدف پایش و ارزیابی نتایج برنامه ها و اقدامات اجراشده تداوم یابد. بر این اساس در مطالعه حاضر توزیع مکانی فقر و ناامنی غذایی در مناطق شهری ایران در سال ۱۴۰۱ بررسی و سپس عوامل موثر بر ناامنی غذایی شناسایی شده است. جهت دستیابی به این اهداف ابتدا با استفاده از اطلاعات هزینه- درآمد خانوار مرکز آمار ایران ماتریس عملکرد تغذیه­ای ترسیم و سرانه کالری دریافتی در سال ۱۴۰۱ محاسبه شد. در ادامه با استفاده از اطلاعات مذکور، شاخص کلی امنیت غذایی خانوار (AHFSI) و نیز شاخص فقر فوستر، گریر و توربک (FGT) محاسبه و بر اساس این شاخص­ها توزیع مکانی فقر و ناامنی غذایی در مناطق شهری ایران بررسی شد. در نهایت نیز تاثیر متغیرهای اقتصادی و دموگرافیکی بر ناامنی غذایی در چارچوب مدل لاجیت تحلیل شد. بر اساس نتایج، مناطق شهری کشور در شرایط امنیت پائین غذایی قرار دارند؛ به طوری که تنها ۴۵ درصد افراد از امنیت غذایی برخوردار بوده و حدود ۵۵ درصد از ساکنان مناطق شهری یا با ناامنی غذایی روبرو و یا در مرز ناامنی غذایی قرار دارند. از سوی دیگر سرانه کالری دریافتی در مناطق شهری کشور ۲۵۴۰ کیلوکالری است، و عموما این کالری از غلات تامین می­شود. ضمن آن که در دریافت کالری در استان­های مختلف کشور نابرابری وجود دارد و متوسط کالری دریافتی میان استان­ها بین ۳۱۹۶ -۱۹۸۸ کیلوکالری متغیر است. بررسی وضعیت شاخص­های فقر غذایی نیز نشان می­دهد متوسط نرخ، شکاف و شدت فقر در مناطق شهری به ترتیب ۱/۵۵، ۲/۱۵ و ۶ درصد است. بر اساس این شاخص­ها می توان گفت ۱/۵۵ درصد جمعیت مناطق شهری کشور در سال ۱۴۰۱ فقر غذایی داشته و کالری دریافتی خانوارهای فقیر در این مناطق، ۲/۱۵ درصد کمتر از حداقل کالری موردنیاز روزانه بوده است؛ لذا برای از بین بردن فقر، کالری دریافتی خانوارهای فقیر باید ۲/۱۵ درصد افزایش یابد. در نهایت نیز نتایج حاصل از برآورد مدل لاجیت نشان داد که متغیرهای سن، وضعیت اشتغال، ساعت کار سرپرست خانوار، یارانه دریافتی خانوار، درآمد خانوار و تنوع غذایی بر امنیت غذایی خانوارها اثر مثبت و معنی دار اما بعد خانوار بر امنیت غذایی خانوارها اثر منفی دارد. ضمن آن که دو متغیر جنسیت و سواد سرپرست خانوار بر امنیت غذایی خانوارها در مناطق شهری ایران اثر معنی­دار نداشته­اند. با توجه به یافته­های مطالعه حاضر اگر چه راه حل بلندمدت افزایش قدرت خرید خانوار، ثبات بخشی و کاهش قیمت کالاها از طریق تقویت تولید و عرضه است اما در کوتاه­مدت، افزایش حقوق و دستمزدها متناسب با نرخ تورم و نیز افزایش برنامه های حمایت اجتماعی از اقشار کم درآمد و ضعیف جامعه باید مورد توجه قرار گیرد. به عبارت دیگر سیاست ­گذاری­های درآمدی که به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم بتوانند سطح درآمد و در نتیجه قدرت خرید خانوار را افزایش دهند، می­توانند به عنوان یک راهکار علمی و اثرگذار بر امنیت غذایی به حساب آیند. ضمن آن که برنامه­های حمایت اجتماعی و فقرزدایی باید هدفمند بوده و متناسب با نیازها و کمبودها در شرایط جغرافیایی، جمعیتی و درآمدی مختلف به کار گرفته شوند.

توزیع مکانی فقر، ناامنی غذایی و عوامل موثر بر آن در مناطق شهری ایران Keywords:

شاخص های فقر غذایی , شاخص کلی امنیت غذایی خانوار , مدل لاجیت , ناامنی غذایی , مناطق شهری ایران

توزیع مکانی فقر، ناامنی غذایی و عوامل موثر بر آن در مناطق شهری ایران authors

مهدی شعبان زاده خوشرودی

موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، تهران، ایران

ابراهیم جاودان

موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، تهران، ایران

کتایون شمشادی

موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، تهران، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
Agresti, A. (۲۰۰۳). Categorical data analysis. John Wiley & Sons. ...
Amirzadeh Moradabadi, S., Ziaee, S., Mehrabi Boshrabadi, H., & Keikha, ...
Ashktorab, N., & Nematollahi, Z. (۲۰۱۹). The effects of increasing ...
Azizi, V., Mehregan, N., & Yavari, G.R. (۲۰۱۶). The impact ...
Baye, K., Retta, N., & Abuye, C. (۲۰۱۴). Comparison of ...
Bazzazan, F., Ghasemi, A., Raghfar, H., & Hasanvand, S. (۲۰۱۵). ...
Bigman, D. (۱۹۹۳). The measurement of food insecurity: chronic undernutrition ...
Brugh, K., Angeles, G., Mvula, P., Tsoka, M., & Handa, ...
Chizari, A., Hosseini, S.S., & Hosseini, F. (۲۰۲۲). The impact ...
FAO, IFAD, Unicef, WFP and WHO. (۲۰۲۳). The state of ...
Ghahremanzadeh, M., Ziaei, M.B., Pish Bahar, E., & Dashti, Q. ...
Ghorbanian, A., & Bakhshoodeh, M. (۲۰۱۶). The effect of price ...
Gu, S., Zhang, J., Wang, J., Wang, X., & Du, ...
Hailu, A.G., & Amare, Z.Y. (۲۰۲۲). Impact of productive safety ...
Hashemitbar, M., Akbari, A., & Darini, M. (۲۰۱۸). Analysis of ...
Heidary, K. (۲۰۱۸). Evaluation the impact of US sanctions on ...
Hidrobo, M., Hoddinott, J., Kumar, N., & Olivier, M. (۲۰۱۸). ...
Hoddinott, J. (۱۹۹۹). Targeting: Principles and practice. Technical Guide, ۹, ...
Huang, J., Nie, F., & Bi, J. (۲۰۱۵). Comparison of ...
Iranian Islamic Council Research Center. (۲۰۲۰). Examining household income and ...
Jafari Sani, M., & Bakhshoodeh, M. (۲۰۰۸). Investigating poverty and ...
Kiani Dehkiani, M., Khalilian, S., Najafi Alamdarlo, H., & Vakilpor, ...
Khodadad Kashi, F., & Shamsi, S. (۲۰۱۲). Investigation the impact ...
Martins, A.P.B., Canella, D.S., Baraldi, L.G., & Monteiro, C.A. (۲۰۱۳). ...
McCarthy, U., Uysal, I., Melis, R.B., Mercier, S., Donnell, C.O., ...
Mehrabi Boshrabadi, H., & Mousavi Mohammadi, H. (۲۰۱۰). Effects of ...
Mohammadi, M., Ishraqian, M.R., Asadi Lari, M., Dorsti, A.R., Mansournia, ...
Mohanty, S., & Peterson, E.W.F. (۲۰۰۹). Food security and government ...
Mukarrama, M.M.F., Udugama, J.M.M., Jayasinghemudaligae, U.K., Ikram, S.M.M., & Dissanayake, ...
Nosratabadi, M., Sharifian Sani, M., Raghfar, H., Negin, V., Rahgozar, ...
Owino, A.Y., Atuhaire, L.K., Wesonga, R., Nabugoomu, F., & Muwanga-Zaake, ...
Pakravan, M.R., Hosseini, S.S., Salami, H., & Yazdani, S. (۲۰۱۵). ...
Parvaei, S. (۲۰۲۲). The role of social support and social ...
Prince, A.I., Ehi, O.E., Brown-Ofoeme, M.N., Collins, O., & Alobele, ...
Raghunathan, K., Chakrabarti, S., Avula, R., & Kim, S.S. (۲۰۱۷). ...
Resnick, D., & Swinnen, J. (۲۰۲۳). The political economy of ...
Rezaeifar, M., Khalilian, S., & Najafi Alamdarlo, H. (۲۰۲۲). Spatial ...
Saadi, H., & Vahdat Moadab, H. (۲۰۱۳). Assessing the food ...
Sen, A. (۱۹۷۶). Poverty: an ordinal approach to measurement. Econometrica: ...
Shabanzadeh-Khoshrody, M., & Hosseini, S.S. (۲۰۲۱). Investigation of factors affecting ...
Sharafkhani, R., Dastgiri, S., Ghareh Aghaji Asl, R., & Ghavamzadeh, ...
Statistical Center of Iran. (۲۰۲۳). Statistical data and information. amar.org.ir. ...
Timmer, C.P. (۲۰۱۷). Food security, structural transformation, markets and government ...
نمایش کامل مراجع