اجرای رویکردهای مدیریت جامع آبخیزداری و کنترل رسوبات در حفاظت از تالاب انزلی

تالاب ها زیربنای زیست بوم ها و از مهم ترین و در معرض خطرترین اکوسیستم های پیچیده جهانی هستند و مجموعه ای از عملکردهای بوم شناختی و خدمات اکوسیستمی تامین کننده رفاه انسانی را ارائه می کنند. تالاب انزلی، یکی از بزرگترین تالاب های ساحلی ایران به دلیل اهمیت جهانی آن از نظر تنوع زیستی شناخته شده است. امروزه، افزایش رسوب گذاری ناشی از عوامل مختلف مانند جنگل زدایی، تغییر کاربری اراضی و سدسازی رودخانه ها، عمق کلی آب تالاب را کاهش داده و در نتیجه تعادل و سلامت اکولوژیکی، تنوع زیستی و پایداری آن را با چالش جدی مواجه کرده است. در این مقاله، اثرات رسوب گذاری و پیامدهای مخرب آن بر تالاب انزلی و اقدامات آبخیزداری انجام شده، بررسی شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که حوزه آبخیز تالاب انزلی، به ویژه حوزه آبخیز فوقانی، منبع اصلی بار رسوب به تالاب است. تقریبا ۸۰ درصد از بار کل رسوب از حوزه آبخیز بالادست می آید. چرای بیش از حد، جنگل زدایی و اقدامات محدود کنترل فرسایش از جمله دلایل اصلی فرسایش هستند. اگرچه تلاش هایی برای کنترل فرسایش خاک از طریق اجرای طرح های مکانیکی، بیولوژیکی و بیومکانیکی در اراضی کوهستانی انجام شده است، تا بار رسوبی از حوضه فوقانی را به حداقل برسانند. اما هنوز مناطق زیادی به دلیل کمبود بودجه، اصلاح نشده اند. از طرف دیگر، این طرح ها با چالش عدم مشارکت همه جانبه ذینفعان و مشارکت جامعه در فرآیندهای برنامه ریزی و اجرا مواجه هستند. اجرای رویکردهای جامع آبخیزداری که همکاری بین ذینفعان را تقویت می کند و عوامل اقتصادی-اجتماعی را مورد توجه قرار می دهد، نه تنها از این اکوسیستم حیاتی محافظت می کند، بلکه توسعه پایدار و بهبود کیفیت زندگی جوامعی را که به منابع آن وابسته هستند، ارتقا می دهد.

اجرای رویکردهای مدیریت جامع آبخیزداری و کنترل رسوبات در حفاظت از تالاب انزلی Keywords:

آبخیزداری , تالاب انزلی , رسوبات , فرسایش