مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری و طرحواره درمانی بر اضطراب و انعطاف پذیری روان‬شناختی در بیماران با سندرم روده تحریک‬ پذیر

زمینه و هدف: سندرم روده تحریک پذیر، اختلال عملکردی مزمن دستگاه گوارش است که علاوه بر مشکلات جسمانی، میتواند فرایندهای شناختی، هیجانی و روان شناختی بیماران را نیز متاثر سازد. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان شناختی- رفتاری و طرحواره درمانی بر اضطراب بیماری و انعطاف پذیری روان شناختی در بیماران با سندرم روده تحریک پذیر بود. روش کار: این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و مرحله پیگیری دو ماهه همراه با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر مراجعه کننده به بیمارستان ولایت و شهید رجایی قزوین در سال ۱۴۰۱ بود. بر اساس تشخیص پزشک متخصص و مصاحبه بالینی، ۴۸ نفر از بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر که در پرسشنامه اضطراب بیماری، نمره بالاتر از ۳۵ را کسب نموده بودند، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و بر اساس جدول اعداد تصادفی به سه گروه طرحواره درمانی، درمان شناختی- رفتاری و کنترل (هر گروه ۱۶ نفر) تخصیص یافتند. ابزارهای پژوهش، پرسشنامه های اضطراب بیماری سالکوسکیس و وارویک (۲۰۰۲) و انعطافپذیری روانشناختی دنیس و وندروال (۲۰۱۰) بود. گروه های آزمایش، روش های طرحواره درمانی یانگ و درمان شناختی- رفتاری لیهی را در ۹ جلسه ۹۰ دقیقه ای به صورت یک بار در هفته دریافت کردند و گروه کنترل مداخله ای را دریافت نکرد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه های تکراری و نرم افزار SPSS-۲۳ تحلیل شد. یافته ها: بر اساس نتایج، طرحواره درمانی و درمان شناختی- رفتاری بر کاهش اضطراب بیماری و افزایش انعطاف پذیری روانشناختی بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر تاثیر داشت (۰/۰۰۱> p). در مقایسه دو روش درمانی، تفاوت معنی داری بین میانگین نمرات متغیرهای مورد مطالعه در مراحل پس آزمون و پیگیری مشاهده نشد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه، می توان از طرحواره درمانی و درمان شناختی- رفتاری به عنوان روش های درمان موثر در کاهش اضطراب بیماری و بهبود انعطاف پذیری روان شناختی بیماران با سندرم روده تحریک پذیر استفاده نمود.

مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری و طرحواره درمانی بر اضطراب و انعطاف پذیری روان‬شناختی در بیماران با سندرم روده تحریک‬ پذیر Keywords:

Cognitive Behavioral Therapy , Schema Therapy , Health Anxiety , Psychological Flexibility , Irritable Bowel Syndrome , درمان شناختی- رفتاری , طرحواره درمانی , اضطراب بیماری , انعطاف پذیری روان شناختی , سندرم روده تحریک پذیر