بازتاب آیین شادگلی در متون دوره عباسی

یکی از آیین­هایی که تاریخ­نگاران و پژوهندگان آیین­های ایرانی کمابیش هیچ سخنی از آن نگفته­اند، جشن «شادگلی» است که در ایران، عراق و شام سده­های نخستین هجری (دوره عباسی) و حتی پس از آن، همه­گیر و نام­آشنا بوده است. در جستار پیش رو با روش تحلیلی- توصیفی، نخست گزارشهایی را آورده­ایم که در آنها نامی از شادگلی برده شده است؛ سپس جزئیات این جشن با توجه به داده­های تاریخی- ادبی موجود، بیان شده است. از این داده­ها روشن می­شود که شادگلی، جشنی شاهانه و بیشتر، ویژه مایه­داران و سیاستمردان بوده است و توده مردم کمتر به برگزاری آن همت گماشته­اند. از این جشن در منابع عربی با نامهای شاذکلی، شاذکلی، شاذکلاه، یوم نثر­الورد، عید­الجلشان یاد شده و گویا در هنگامه بهار و فروانی گلها و شکوفه­ها برگزار می­شده است. با توجه به متون فارسی در دست، می­توان گفت گلستان­جشن، گلریزگان، گل­افشانی و اردیبهشتگان، نامهایی دیگر برای جشنی است که در این جستار از آن سخن گفته­ شد.

Keywords:

Iranian ceremonies , The Abbasid Era , Ordibehesht , Golafshani , Shadgoli , Arabic Texts. , جشن های ایرانی , دوره عباسی , اردیبهشت , گل افشانی , شادگلی , متون عربی و جشن های ایرانی