تقابل معنایی و نقش آن در ترجمه قرآن کریم

فهم درست معنای یک واژه، نیازمند استفاده از روش­های گوناگون معنی­شناسی است تا از طریق آن ها، به توصیف دقیق معنای آن واژه دست یافت. یکی از این روش­ها، روابط مفهومی و از جمله تقابل معنایی است. هدف این پژوهش، بررسی تقابل معنایی و نقش آن در ترجمه قرآن کریم است. بدین منظور، ۱۰۶­­ جفت­ واژه متقابل، همراه با بسامد آن ها و آیاتی که در آن ها به کار رفته­ است از منابع مختلف و به ویژه از «تفسیر نور» اثر مصطفی خرم­دل، استخراج و گردآوری شده­ و سپس بر اساس شش نوع تقابل معنایی مورد توافق زبان­شناسان، تجزیه و تحلیل گردیده ­است. به علت حجم محدود مقاله، از آوردن همه این جفت­واژه­ها خودداری گردیده و برای هر نوع تقابل معنایی چند نمونه ذکر شده است. بررسی و تجزیه و تحلیل داده­ها نشان می­دهد که شش نوع تقابل معنایی مدرج، مکمل، دوسویه، جهتی، واژگانی و تباین معنایی در قرآن یافت می­شود و تقابل­های مدرج، مکمل، دوسویه، واژگانی، تباین معنایی و جهتی به ترتیب دارای بیشترین و کمترین بسامد می­باشد. در پاره­ای موارد میان این تقابل­ها هم پوشانی وجود دارد. مد نظر قرار دادن پدیده تقابل معنایی می­تواند در ترجمه درست واژگان قرآن موثر باشد.

تقابل معنایی و نقش آن در ترجمه قرآن کریم Keywords:

Semantic opposition , Quran , gradable opposition , complementary opposition , semantic contrast , تقابل معنایی , ترجمه قرآن , تقابل مدرج , تقابل مکمل , تباین معنایی