موتیف ها در لالایی های سبزواری

لالایی­ها یکی از شاخه­های مهم و ارزشمند عامه در فرهنگ هر قومیتی به شمار می­آیند. درون مایه لالایی­ها بازتاب اندیشه­ها، باورها، تاملات روحی، دغدغه­های اجتماعی و سیاسی، عواطف، دعاها و آرزوهای فردی و اجتماعی است که  می­توانند از شرایط جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه تاثیر بپذیرند. از آنجایی که لالایی­ها مختص فرهنگ یا کشور خاصی نیستند، می­توانند اشتراکات زیادی با یکدیگر داشته باشند که این اشتراکات ممکن است از حیث ریتم، مضمون، مفاهیم و همچنین موتیف­ها و تپس­های دینی، طبیعی، اجتماعی، جغرافیایی و سیاسی باشد. در این پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی سعی بر آن است تا با بررسی چهل لالایی­ مکتوب سبزواری که به روش کتابخانه­ای گرد آمده­اند، ضمن مشخص کردن شیوه شکل­گیری موتیف در آن­ها، رایج­ترین موتیف­های به کار رفته نیز معرفی شود تا از این رهگذر ضمن شناساندن لالایی­های بومی سبزوار، به بازتاب اندیشه­های دینی، شرایط اجتماعی و دغدغه­های فردی مادران آن روزگار پی ببریم. پس از بررسی موتیف­های گوناگون در این لالایی­ها توانستیم آن­ها را به چهار دسته موتیف­های مذهبی، طبیعت، اماکن و خویشاوندان تقسیم کنیم. از بین موتیف­های به کار رفته، موتیف «گل» (نام انواع گل­ها) با ۲۶ مورد و موتیف «بابا» با ۱۶ مورد، بیشترین بسامد را داشتند. حاصل این بررسی نشان می­دهد که گویندگان این لالایی­ها از انواع موتیف برای غنی ساختن درون مایه لالایی­های خود به خوبی بهره گرفته­اند، زیرا سرایندگان آن­ها تصاویر و مضامین موجود را براساس موتیف­های گوناگون بنا نهاده­اند که اغلب این موتیف­ها شبکه­ای از تصاویر، مضامین فکری و احساسی آن­ها را شکل می­دهند که بدون تحلیل آن­ها، شناخت مختصات اصلی و زوایای مفاهیم این لالایی­ها آشکار نیست.

موتیف ها در لالایی های سبزواری Keywords:

Folklore , children's literature , lullaby , Sabzevar , Sabzevar lullaby , motif. , فولکلور , ادبیات کودک , لالایی , سبزوار , لالایی سبزواری , موتیف