سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

بررسی سیر تحول مفهومی دیو در تاریخ اجتماعی و ادبیات شفاهی

Publish Year: 1392
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 56

This Paper With 30 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_CGLMO-1-2_003

Index date: 30 December 2024

بررسی سیر تحول مفهومی دیو در تاریخ اجتماعی و ادبیات شفاهی abstract

«دیو» نام عمومی و لقب همه موجودات مافوق طبیعی و درعین حال موجودی مستقل و منفرد است و همسان هایی مانند جن در فرهنگ عربی دارد که در روایت های مکتوب و شفاهی، تفاوتی میان آنها گذاشته نمی شود. مفهوم دیو در طول تاریخ با فرازها و فرودهای فراوانی روبه رو بوده است، چنانچه زمانی درمقام خدایان پرستش می شده اند و طی دورانی بس طولانی به مثابه اهریمن و شیطان در آمده اند و تمامی جلوه های زشت و پلید به آن ها نسبت داده شده است. در فارسی میانه، دیو و اهریمن در کنار هم قرار گرفته اند و به تدریج دیو همچون اهریمن تلقی شده است. ازسویی دیگر در بخشی از روایت ها و باورهای مردمی بازمانده از دوره های کهن، دیوان همچون مردمان معرفی شده اند و هیچ ویژگی غیرطبیعی میان آن ها و انسان ها دیده نمی شود. در آخرین تحول مفهوم دیو و براساس فرهنگ مردم ایران، دیو موجودی مافوق طبیعی است که با شکل و سیمای ویژه ای تصور می شود و خویشکاری های متعددی دارد. براین اساس، دیوها موجوداتی زیان کار و غیرطبیعی، به رنگ سیاه با دندان های بلند همچون دندان های گراز، لب های کلفت و سیاه و گه گاه با چشمان آبی توصیف شده اند. بدن آن ها از موهای ضخیم پوشیده شده است و چند سر، شاخ، دم و گوش های بزرگ و یک جفت بال دارند و مردم خوار ند. عوامل تغییر و تحول مفهوم دیو در ایران و بررسی سیر دگرگونی های مرتبط با آن از جمله اهداف پژوهش حاضر است. در این پژوهش همسان های دیو و موجوداتی که با ویژگی های منحصربه فرد لقب دیو دارند، معرفی و شناسایی شده اند.

بررسی سیر تحول مفهومی دیو در تاریخ اجتماعی و ادبیات شفاهی Keywords:

بررسی سیر تحول مفهومی دیو در تاریخ اجتماعی و ادبیات شفاهی authors

معصومه ابراهیمی

استادیار - دانشگاه دولتی ایروان

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
آموزگار، ژاله (۱۳۸۶). «دیوها در آغاز دیو نبودند». زبان، فرهنگ، ...
آنندراج (۱۳۶۳). محمد پادشاه. به کوشش محمد دبیر سیاقی. تهران: ...
ابراهیمی، معصومه (۱۳۹۱). «مطالعه تطبیقی دیوها و موجودات مافوق طبیعی ...
ابوشکور بلخی (۱۳۳۳). دیوان. به کوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: چاپخانه ...
اسدی طوسی، علی بن احمد (۱۳۵۴). گرشاسب نامه. به کوشش ...
(۱۳۶۵). لغت فرس. به کوشش فتح الله مجتبایی و علی ...
اسدیان خرم آبادی، محمد و دیگران (۱۳۵۸). باورها و دانسته ...
اسعد گرگانی، فخرالدین (۱۳۴۹). ویس و رامین. به کوشش تودو ...
اکرامی، محمود (۱۳۸۲). از مابهتران. مشهد: ایوار.. ...
فلیک، اوه (۱۳۸۸). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمه هادی جلیلی. ...
باستانی پاریزی، محمدابراهیم (۱۳۶۳). اژدهای هفت سر. تهران: دنیای کتاب.. ...
بلعمی، محمد (۱۳۸۰). تاریخ بلعمی. به کوشش محمدتقی بهار و ...
(۱۳۷۴). تاریخنامه طبری. به کوشش محمد روشن. تهران: سروش.. ...
بندهش(۱۳۶۹). ترجمه مهرداد بهار. تهران: توس.. ...
تبریزی، محمدحسین بن خلف (۱۳۶۳). برهان قاطع. به اهتمام و ...
جاحظ، عمرو (۱۹۳۸). الحیوان. به کوشش عبدالسلام محمدهارون. قاهره: مطبعه ...
حاسب طبری، محمدبن ایوب (۱۳۷۱). تحفه الغرائب. به کوشش جلال ...
خانلری، پرویز (۱۳۵۴). تاریخ زبان فارسی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.. ...
خواجوی کرمانی (۱۳۱۹). سام نامه. به کوشش اردشیر بنشاهی. بمبئی: ...
خواندمیر، محمدبن همام الدین (۱۳۳۳). حبیب السیر. به کوشش جلال ...
درویشیان، علی اشرف و رضا خندان (۱۳۸۱). فرهنگ افسانه های ...
دهخدا، علی اکبر (۱۳۷۷). لغت نامه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.. ...
رامپوری، غیاث الدین (۱۳۷۵). غیاث اللغات. به کوشش منصور ثروت. ...
ریاحی، علی (۱۳۵۶). زار و باد و بلوچ. تهران: امیرکبیر.. ...
ساعدی، غلامحسین (۱۳۵۵). اهل هوا. تهران: امیرکبیر.. ...
(۱۳۵۴). خیاو یا مشکین شهر. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات ...
سنگ صبور(۱۳۳۷). به کوشش ابوالقاسم انجوی شیرازی. تهران: امیرکبیر.. ...
شریعت زاده، علی اصغر (۱۳۷۱). فرهنگ مردم شاهرود. تهران: مولف.. ...
شوکانی، محمدبن علی (۱۴۱۹ ق). ادب الطلب و منتهی الارب. ...
صفا، ذبیح الله (۱۳۳۳). حماسه سرایی در ایران. تهران: امیرکبیر.. ...
طباطبایی، احمد (۱۳۴۳). «دیو و جوهر اساطیری آن». نشریه دانشکده ...
طبری، محمد (۱۳۲۸ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن. قاهره: دارالمعارف.. ...
طرسوسی، محمدبن حسن (۱۳۵۶). داراب نامه. به کوشش ذبیح الله ...
طوسی، محمد (۱۳۴۵). عجایب المخلوقات. به کوشش منوچهر ستوده. تهران: ...
فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۷۶). شاهنامه. براساس نسخه ژول مول. تهران: شرکت ...
(۱۳۸۹). شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق. تهران: مرکز دایره ...
فریزر، جیمز جورج (۱۳۸۹). شاخه زرین (پژوهشی در جادو و ...
فزونی استرآبادی، میرمحمود (۱۳۲۸ق). بحیره. به کوشش عبدالکریم قمی تفرشی. ...
قبادی، حسینعلی (۱۳۸۸). آیین آینه. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.. ...
قزوینی، زکریا (۱۳۴۴). عجایب المخلوقات و غرائب الموجودات. به کوشش ...
قلی زاده، خسرو (۱۳۸۷). فرهنگ اساطیر ایرانی. تهران: شرکت مطالعات ...
لوی برول، لوسین (۱۳۹۰). کارکردهای ذهنی در جوامع عقب مانده. ...
متینی، جلال (۱۳۶۳). «روایتی دیگر از دیوان مازندران». ایران نامه ...
مجمل التواریخ(۱۳۱۸). به کوشش محمدتقی بهار. تهران: بی نا.. ...
مجیدی کرایی، نورمحمد (۱۳۷۱). تاریخ و جغرافیای ممسنی. تهران: علمی ...
معین، محمد (۱۳۳۸). مزدیسنا و ادب پارسی. تهران: دانشگاه تهران.. ...
منوچهری دامغانی، احمدبن قوس(۱۳۴۷). دیوان. به کوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: ...
مینوی خرد(۱۳۵۴). به کوشش احمد تفضلی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.. ...
میهن دوست، محسن (۱۳۵۵). «پدیده های وهمی دیرسال در جنوب ...
(۱۳۸۴). سمندر چل گیس. تهران: ماکان.. ...
نادری، افشین (۱۳۸۰). شوقات، قصه های مردم استان مرکزی. اراک: ...
ناصرخسرو (۱۳۸۰). دیوان. به کوشش نصرالله تقوی. تهران: معین.. ...
نظامی، الیاس (۱۳۵۱). کلیات خمسه. به کوشش وحید دستگردی. تهران: ...
نفیسی، علی اکبر (۱۳۴۳). فرهنگ نفیسی. تهران: مروی.. ...
وندیداد(۱۳۷۶). به کوشش هاشم رضی. تهران: فکر روز.. ...
هدایت، صادق (۱۳۳۴). نیرنگستان. تهران: امیرکبیر.. ...
همایونی، صادق (۱۳۷۱). فرهنگ مردم سروستان. مشهد: به نشر.. ...
Brix, H.James (editor) (۲۰۰۶). Encyclopedya of Anthropology. Sage Publications.. ...
Brix, H.James (editor) (۲۰۰۶). Encyclopedya of Anthropology. Sage Publications.. ...
Christensen, A. (۱۹۴۱). Essai sur la Demonologie Iranienne. Kobenhavn: Ejnar ...
Donaldson, B. A. (۱۹۳۸). The wild Rue. London: Luzac & ...
Duchsne-Guillemin, J. (۱۹۶۲). La religion de l’Iran ancient. Paris: Presses ...
Ebrahimi, M. (۲۰۱۲). "Buhaira, the lake of Demons". Iran and ...
Eilers W. (۱۹۷۹). Die Al, ein Persisch es Kindbettgespents. München.. ...
Eliade, M. (۱۹۵۶). History of religious ideas. London.. ...
(۱۹۵۷). Rites and Symbols of Initiation: The mysteries of birth ...
Gesenius, A. (۱۹۵۵). Hebrew and Engilish Lexicon of the Old ...
Howes, D. ( ۲۰۰۳). Sensual Relations: Engaging the Senses in ...
Kent, R. G. (۱۹۵۳). Old Persian: Grammar, texts, lexicon. New ...
Levi-Strauss, C. (۱۹۷۳). Anthropology Structural. Paris, Plon.. ...
Massé, H. (۱۹۳۳). Croyances et Coutumes Persanes. Paris: Libraire Orientale ...
Nyberg, H.S. (۱۹۳۱). "Questions de cosmogonie et cosmologie mazdeénnes II". ...
Propp, V. (۱۹۶۸). Morphology of the folk tale. Texas: University ...
Todorov, T. (۱۹۷۰). Introduction á La Littérature fantastique. Paris: Éditions ...
Tolkein, J.R.R. (۱۹۷۸). "On Fairy-Stories". in Tree and Leaf. London: ...
Tylor, E. (۱۸۷۱). Primitive Culture. London. ...
آموزگار، ژاله (۱۳۸۶). «دیوها در آغاز دیو نبودند». زبان، فرهنگ، ...
آنندراج (۱۳۶۳). محمد پادشاه. به کوشش محمد دبیر سیاقی. تهران: ...
ابراهیمی، معصومه (۱۳۹۱). «مطالعه تطبیقی دیوها و موجودات مافوق طبیعی ...
ابوشکور بلخی (۱۳۳۳). دیوان. به کوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: چاپخانه ...
اسدی طوسی، علی بن احمد (۱۳۵۴). گرشاسب نامه. به کوشش ...
(۱۳۶۵). لغت فرس. به کوشش فتح الله مجتبایی و علی ...
اسدیان خرم آبادی، محمد و دیگران (۱۳۵۸). باورها و دانسته ...
اسعد گرگانی، فخرالدین (۱۳۴۹). ویس و رامین. به کوشش تودو ...
اکرامی، محمود (۱۳۸۲). از مابهتران. مشهد: ایوار.. ...
فلیک، اوه (۱۳۸۸). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمه هادی جلیلی. ...
باستانی پاریزی، محمدابراهیم (۱۳۶۳). اژدهای هفت سر. تهران: دنیای کتاب.. ...
بلعمی، محمد (۱۳۸۰). تاریخ بلعمی. به کوشش محمدتقی بهار و ...
(۱۳۷۴). تاریخنامه طبری. به کوشش محمد روشن. تهران: سروش.. ...
بندهش(۱۳۶۹). ترجمه مهرداد بهار. تهران: توس.. ...
تبریزی، محمدحسین بن خلف (۱۳۶۳). برهان قاطع. به اهتمام و ...
جاحظ، عمرو (۱۹۳۸). الحیوان. به کوشش عبدالسلام محمدهارون. قاهره: مطبعه ...
حاسب طبری، محمدبن ایوب (۱۳۷۱). تحفه الغرائب. به کوشش جلال ...
خانلری، پرویز (۱۳۵۴). تاریخ زبان فارسی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.. ...
خواجوی کرمانی (۱۳۱۹). سام نامه. به کوشش اردشیر بنشاهی. بمبئی: ...
خواندمیر، محمدبن همام الدین (۱۳۳۳). حبیب السیر. به کوشش جلال ...
درویشیان، علی اشرف و رضا خندان (۱۳۸۱). فرهنگ افسانه های ...
دهخدا، علی اکبر (۱۳۷۷). لغت نامه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.. ...
رامپوری، غیاث الدین (۱۳۷۵). غیاث اللغات. به کوشش منصور ثروت. ...
ریاحی، علی (۱۳۵۶). زار و باد و بلوچ. تهران: امیرکبیر.. ...
ساعدی، غلامحسین (۱۳۵۵). اهل هوا. تهران: امیرکبیر.. ...
(۱۳۵۴). خیاو یا مشکین شهر. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات ...
سنگ صبور(۱۳۳۷). به کوشش ابوالقاسم انجوی شیرازی. تهران: امیرکبیر.. ...
شریعت زاده، علی اصغر (۱۳۷۱). فرهنگ مردم شاهرود. تهران: مولف.. ...
شوکانی، محمدبن علی (۱۴۱۹ ق). ادب الطلب و منتهی الارب. ...
صفا، ذبیح الله (۱۳۳۳). حماسه سرایی در ایران. تهران: امیرکبیر.. ...
طباطبایی، احمد (۱۳۴۳). «دیو و جوهر اساطیری آن». نشریه دانشکده ...
طبری، محمد (۱۳۲۸ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن. قاهره: دارالمعارف.. ...
طرسوسی، محمدبن حسن (۱۳۵۶). داراب نامه. به کوشش ذبیح الله ...
طوسی، محمد (۱۳۴۵). عجایب المخلوقات. به کوشش منوچهر ستوده. تهران: ...
فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۷۶). شاهنامه. براساس نسخه ژول مول. تهران: شرکت ...
(۱۳۸۹). شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق. تهران: مرکز دایره ...
فریزر، جیمز جورج (۱۳۸۹). شاخه زرین (پژوهشی در جادو و ...
فزونی استرآبادی، میرمحمود (۱۳۲۸ق). بحیره. به کوشش عبدالکریم قمی تفرشی. ...
قبادی، حسینعلی (۱۳۸۸). آیین آینه. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.. ...
قزوینی، زکریا (۱۳۴۴). عجایب المخلوقات و غرائب الموجودات. به کوشش ...
قلی زاده، خسرو (۱۳۸۷). فرهنگ اساطیر ایرانی. تهران: شرکت مطالعات ...
لوی برول، لوسین (۱۳۹۰). کارکردهای ذهنی در جوامع عقب مانده. ...
متینی، جلال (۱۳۶۳). «روایتی دیگر از دیوان مازندران». ایران نامه ...
مجمل التواریخ(۱۳۱۸). به کوشش محمدتقی بهار. تهران: بی نا.. ...
مجیدی کرایی، نورمحمد (۱۳۷۱). تاریخ و جغرافیای ممسنی. تهران: علمی ...
معین، محمد (۱۳۳۸). مزدیسنا و ادب پارسی. تهران: دانشگاه تهران.. ...
منوچهری دامغانی، احمدبن قوس(۱۳۴۷). دیوان. به کوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: ...
مینوی خرد(۱۳۵۴). به کوشش احمد تفضلی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.. ...
میهن دوست، محسن (۱۳۵۵). «پدیده های وهمی دیرسال در جنوب ...
(۱۳۸۴). سمندر چل گیس. تهران: ماکان.. ...
نادری، افشین (۱۳۸۰). شوقات، قصه های مردم استان مرکزی. اراک: ...
ناصرخسرو (۱۳۸۰). دیوان. به کوشش نصرالله تقوی. تهران: معین.. ...
نظامی، الیاس (۱۳۵۱). کلیات خمسه. به کوشش وحید دستگردی. تهران: ...
نفیسی، علی اکبر (۱۳۴۳). فرهنگ نفیسی. تهران: مروی.. ...
وندیداد(۱۳۷۶). به کوشش هاشم رضی. تهران: فکر روز.. ...
هدایت، صادق (۱۳۳۴). نیرنگستان. تهران: امیرکبیر.. ...
همایونی، صادق (۱۳۷۱). فرهنگ مردم سروستان. مشهد: به نشر.. ...
Brix, H.James (editor) (۲۰۰۶). Encyclopedya of Anthropology. Sage Publications.. ...
Brix, H.James (editor) (۲۰۰۶). Encyclopedya of Anthropology. Sage Publications.. ...
Christensen, A. (۱۹۴۱). Essai sur la Demonologie Iranienne. Kobenhavn: Ejnar ...
Donaldson, B. A. (۱۹۳۸). The wild Rue. London: Luzac & ...
Duchsne-Guillemin, J. (۱۹۶۲). La religion de l’Iran ancient. Paris: Presses ...
Ebrahimi, M. (۲۰۱۲). "Buhaira, the lake of Demons". Iran and ...
Eilers W. (۱۹۷۹). Die Al, ein Persisch es Kindbettgespents. München.. ...
Eliade, M. (۱۹۵۶). History of religious ideas. London.. ...
(۱۹۵۷). Rites and Symbols of Initiation: The mysteries of birth ...
Gesenius, A. (۱۹۵۵). Hebrew and Engilish Lexicon of the Old ...
Howes, D. ( ۲۰۰۳). Sensual Relations: Engaging the Senses in ...
Kent, R. G. (۱۹۵۳). Old Persian: Grammar, texts, lexicon. New ...
Levi-Strauss, C. (۱۹۷۳). Anthropology Structural. Paris, Plon.. ...
Massé, H. (۱۹۳۳). Croyances et Coutumes Persanes. Paris: Libraire Orientale ...
Nyberg, H.S. (۱۹۳۱). "Questions de cosmogonie et cosmologie mazdeénnes II". ...
Propp, V. (۱۹۶۸). Morphology of the folk tale. Texas: University ...
Todorov, T. (۱۹۷۰). Introduction á La Littérature fantastique. Paris: Éditions ...
Tolkein, J.R.R. (۱۹۷۸). "On Fairy-Stories". in Tree and Leaf. London: ...
Tylor, E. (۱۸۷۱). Primitive Culture. London. ...
نمایش کامل مراجع