چند روایت شفاهی و عامیانه از شاهنامه در تلمیحات حماسی دیوان خاقانی

خاقانی شروانی از شاعران سبک ارانی (آذربایجانی) است. از ویژگی­های برجسته این سبک استفاده از ابزارهای گوناگون جهت دشوار ساختن کلام است. او با بهره­گیری از پشتوانه عظیم فرهنگی و نیز با استفاده از دانش­ها و علوم و فنون زمان خود، تصاویر بدیع خلق کرده و کلام خود را از دام ابتذال رها کرده است. به دیگر سخن، شاید بتوان این تنوع و گونه­گونی در تصاویر شاعرانه را ناشی از وسعت اطلاعات خاقانی و تتبع و مداقه او در مطالعه کتب تفسیری و تاریخی دانست. از ابزار و وسایلی که خاقانی برای پروراندن تصاویر خود از آن بهره می­برد تلمیح است که به­دلیل بسامد بالای کاربرد آن در دیوان می توان آن را از خصایص سبکی خاقانی به حساب آورد. خاقانی گاه در تلمیحات خود به سراغ اشاراتی می­رود که در ادبیات رسمی و مکتوب نمی­توان منشا و ماخذی برای آن پیدا کرد، لذا باید سراغ روایت­های عامیانه و شفاهی رفت و در آن روایات، ماخذ اشاره او را یافت. در این جستار بر آنیم تا به بررسی ماخذ چند تلمیح شاهنامه­ای خاقانی بپردازیم که بر اساس روایات شفاهی و عامیانه بنا نهاده شده و در روایات رسمی و مکتوب از آن­ها یاد نشده است.

چند روایت شفاهی و عامیانه از شاهنامه در تلمیحات حماسی دیوان خاقانی Keywords:

Keywords: Khaqani , Oral Narrative , Shahnameh , Allusin , Narrative Scrolls. , واژه های کلیدی: خاقانی , روایات شفاهی , شاهنامه , تلمیح , طومارهای نقالی.