سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

بررسی مقاومت به خشکی توده های بومی گندم نان (Triticum aestivum L.) با استفاده از شاخص های حساسیت و مقاومت به خشکی

Publish Year: 1403
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 20

This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_CBB-3-2_005

Index date: 31 December 2024

بررسی مقاومت به خشکی توده های بومی گندم نان (Triticum aestivum L.) با استفاده از شاخص های حساسیت و مقاومت به خشکی abstract

مقدمه: گندم مهم ترین محصول غذایی جهان از نظر سطح زیر کشت، ارزش تجاری و تغذیه­ای است و در مقایسه با سایر محصولات کشاورزی، بیشترین نقش را در تامین امنیت غذایی جهان دارد. خشکسالی یکی از عوامل مهم محیطی است که تولید گندم را در سراسر جهان تهدید می کند. درواقع خشکسالی و تنش گرمایی دو عامل اصلی در کاهش بهره­وری گندم محسوب می­شوند. به همین دلیل شناسایی و معرفی ارقام جدید گندم سازگار به تغییرات اقلیمی نامطلوب اجتنابناپذیر است.اعمال تنش خشکی در مراحل حساس رشد­ی گندم، همچون مرحله پر شدن دانه، از طریق کاهش وزن و تعداد دانه در سنبله، موجب افت شدید عملکرد گندم خواهد شد. در سال­های اخیر مطالعات زیادی در خصوص به دست آوردن ژنوتیپ های سازگار گندم در شرایط دیم از طریق واریته های بومی و خویشاوندان وحشی به عنوان منابع اصلی تحمل به خشکی انجام شده است، به طوری که نتایج حاصل از این تحقیقات زمینه بررسی دقیق تر برخی از گونه های موجود در ژرم پلاسم گندم را فراهم کرده اند.مواد و روش ها: در این تحقیق، ۱۹ ژنوتیپ گندم به منظور شناسایی ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفتند. این آزمایش  بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار در دو شرایط تنش خشکی و بدون تنش اجرا شد. برای بررسی ژنوتیپ­های مورد مطالعه از نظر حساسیت و مقاومت به تنش خشکی از ۱۹ شاخص استفاده گردید. به دلیل تفاوت در نتایج شاخص ها برای دقت بیشتر از رتبه بندی RS که بر مبنای میانگین و انحراف معیار رتبه ها است، استفاده گردید. در نهایت توسط این رتبه بندی ژنوتیپ های برتر شناسایی شدند.یافته ها: با در نظر گرفتن تمام شاخص ها، ژنوتیپ های شماره ۱۱، ۴ و ۵ به ترتیب دارای بهترین رتبه بودند و می­توان آن­ها را به عنوان ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی معرفی نمود. نتایج حاصل از تجزیه به مولفه­های اصلی برای شاخص های مقاومت به خشکی، نشان داد که مولفه اول و دوم به ترتیب  ۷۸/۶۶ ۵۰/۳۲ درصد از واریانس کل را توجیه نمودند. با توجه به شاخص­های محاسبه شده و بر اساس نتایج حاصل از تجزیه خوشه­ای، ژنوتیپ­ها به ۴ گروه مجزا قرار گرفتند، به این ترتیب که، ژنوتیپ­های ۱۱، ۴ و ۵ که بر اساس RS به عنوان برترین ژنوتیپ ها،در یک گروه قرار گرفتند. به طور کلی و بر اساس نتایج تجزیه کلاستر، ژنوتیپ­ها به چهار گروه مقاوم، نیمه مقاوم، نیمه حساس و حساس متمایز شدند.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که ژنوتیپ های شماره ۴، ۵، ۱۱، و ۱۴ بالاترین مقادیر شاخص هایYS، HAM، و YI را در شرایط تنش خشکی به خود اختصاص دادند. در مقابل، ژنوتیپ های ۱، ۶، ۷، و ۱۰ دارای کمترین مقادیر YS و YI بودند. همچنین، می­توان با توجه به این نتایج می توان اذعان داشت که، عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی نرمال معیار مناسبی برای ارزیابی مقاومت به خشکی محسوب می­شود.

بررسی مقاومت به خشکی توده های بومی گندم نان (Triticum aestivum L.) با استفاده از شاخص های حساسیت و مقاومت به خشکی Keywords:

بررسی مقاومت به خشکی توده های بومی گندم نان (Triticum aestivum L.) با استفاده از شاخص های حساسیت و مقاومت به خشکی authors

زهرا مروتی

دانشجوی دکتری، گروه ژنتیک و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

عزت اله فرشادفر

استاد گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

هومن شیروانی

دکتری اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایران.

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
Afiuni, D., Allahdadi, I., Akbari, Gh. A. & Najafian, G. ...
Amiri, R., Bahraminejad, S. & Jalali-Honarmand, S. ۲۰۱۳. Effect of ...
Bakhshashi Qeshlaq, M. & Shecharchizadeh, M. ۲۰۱۴. Evaluation of bread ...
Farshadfar, E., Romena., H. & Shabani. A. ۲۰۱۳. Evaluation of ...
Fernandez, G.C.J. ۱۹۹۲. Effective selection criteria for assessing stress tolerance. ...
Hooshmandi, B. ۲۰۱۹. Evaluation of tolerance to drought stress in ...
Kamrani, M., Hoseini, Y. & Ebadollahi. A. ۲۰۱۸. Evaluation for ...
Naderi, N., Bavandpori, F., Farshadfar, E., & Farshadfar, M. ۲۰۲۰. ...
Ramirez-vallejo, P. and Kelly, J. D. ۱۹۹۸. Traits related to ...
Roostaei۱, M., Rajabi, R., Jafarzadeh, J. & Mohammadi, R., ۲۰۲۲. ...
https://doi.org/۱۰.۲۱۳۵/cropsci۱۹۹۷.۰۰۱۱۱۸۳X۰۰۳۷۰۰۰۱۰۰۰۷xShanazari, M., Golkar, P., Mirmohammady Maibody, S. A. M. & ...
Tiwari, P. N., Tiwari, S., Sapre, S., Babbar, A., Tripathi, ...
Kumar, P. K., Bellundagi, A., Krishna, H., Mallikarjuna, M. G., ...
نمایش کامل مراجع