انعکاس بحران هویت در نمایش نامه های «باغ آلبالو» از چخوف و «لبخند با شکوه آقای گیل» از رادی

اصلاح قوانین مالکیت زمین به عنوان بخشی از برنامه نوسازی در ایران و روسیه، رویدادی است که دگرگونی های اجتماعی و سیاسی گسترده ای برای هر دو کشور در پی دارد. آنتوان چخوف با نمایش نامه «باغ آلبالو» و اکبر رادی با نمایش نامه «لبخند باشکوه آقای گیل» اصلاح قوانین مالکیت زمین و زوال طبقه اشراف زمین دار در ایران و روسیه را دستمایه قرار داده و تاثیر آن بر زندگی شخصیت هایی از طبقات مختلف اجتماعی را آشکار کرده اند. این دو نمایش نامه بازتابی از پیامدهای تاریخی برنامه نوسازی از بالا و یا نوسازی آمرانه ای هستند که در عصر پهلوی دوم در ایران و نیکولای دوم در روسیه با شتاب اعمال می شود. به همین دلیل این آثار می توانند به عنوان یکی از منابع برای مطالعه تاریخ تطبیقی ایران و روسیه مورد توجه باشند. هر دو اثر موضعی انتقادی نسبت به برنامه نوسازی دارند. آن ها با خلق شخصیت هایی که دچار بحران هویت هستند، بعد تازه و ناگفته ای از پیامدهای نوسازی آمرانه را بازتاب می دهند که در تحلیل های تاریخی مغفول مانده است. بررسی شخصیت های دو اثر این امکان را فراهم می کند که مسئله بحران هویت را به مثابه یکی از پیامدهای برنامه نوسازی پیگیری کنیم. این مقاله با بررسی تطبیقی زمینه های تاریخی آثار، تصویری از شرایط بحرانی برآمده از صنعتی سازی، افول کشاورزی و دگرگونی های بنیادین را ترسیم می کند. هدف از این بررسی تطبیقی، طرح این مسئله است که برنامه نوسازی چگونه به دگرگونی وضعیت طبقات اجتماعی می انجامد و بحران هویت چگونه در دو اثر از ادبیات نمایشی ایران و روسیه، با زمینه تاریخی مشابه بازنمایی شده است.   .

انعکاس بحران هویت در نمایش نامه های «باغ آلبالو» از چخوف و «لبخند با شکوه آقای گیل» از رادی Keywords:

Modernization , crisis identity , land ownership , reflection theory , comparative dramatic literature , واژگان کلیدی: نوسازی , بحران هویت , مالکیت زمین , نظریه ادبی بازتاب , تاریخ تطبیقی ادبیات نمایشی