ترجمه ای گزینشی از تفسیری پژوهشی (سیری در تفسیر ابتکاری مجد البیان و نقدی بر ترجمه فارسی آن)

مجد البیان فی تفسیر القرآن اثری عمیق به قلم علامه محمدحسین نجفی اصفهانی است. این تفسیر که به زبان عربی نگاشته شده، به دلیل وفات زودهنگام مولف آن، تنها شامل شرح آیات سوره حمد و بیست و دو آیه اول سوره بقره است. البته مولف پیش از ورود به تفسیر آیات، تمهیدات دوازده گانه ای را با الهام از دیباچه تفسیر صافی بیان داشته است. در این تمهیدات، بیانات علمی، تحقیقات حکمی، نکات عرفانی، آرای خلاف مشهور و ایده های ابتکاری ویژه-ای ملاحظه می شود؛ اما متاسفانه در دو نهاد علمی حوزه و دانشگاه، توجه چندانی به این تفسیر شریف نشده است. نیز علاوه بر عدم دسترسی آسان به متن اصلی، ترجمه ای گزینشی از این تفسیر در دهه ۹۰ به چاپ رسیده است. از قضا این حذفیات ناظر به برخی تحقیقات و آرای خاصی است که جهات تمایز تفسیر مجد البیان از آثار معاصران را شامل می شود. از آنجا که عملکرد مترجم فارسی زبان این تفسیر که هیچ توضیحی نیز درباره رفتار غیر علمی خود بیان نداشته اهمیت آن را نزد مخاطبان بی اطلاع از متن اصلی بسی زائل می کند؛ نوشتار پیش رو ضمن معرفی اجمالی این اثر قرآنی و مصنف فقید آن، می کوشد تا ابتدا برخی نکات معرفتی و تحقیقی موجود در این تفسیر، همچون ثقل اکبر بودن اهلبیت، ارتباط آیات قرآنی با صاحبان ولایت مطلقه و دیدگاه مولف در مساله تحریف قرآن را برجسته نماید و در پی آن به بررسی حذفیات این تفسیر در برگردان فارسی و گمانه زنی درباره علت این رویکرد نامناسب و غیر علمی بپردازد.

ترجمه ای گزینشی از تفسیری پژوهشی (سیری در تفسیر ابتکاری مجد البیان و نقدی بر ترجمه فارسی آن) Keywords:

محمدحسین نجفی اصفهانی , مجد البیان , اهل بیت , ثقل اکبر