مطالعات معماری ایران (بررسی سبک معماری دوره هخامنشیان)

در دوره هخامنشیان یک سبک معماری مخصوصی به وجود آمد،که در آن سنن و آداب ملل مختلف ساکن درکشور هخامنشیان جلوه گری میکرد.یکی از آثار اولیه معماری هخامنسیان ،کاخ کوروش است که در نخستیناقامتگاه این دولت در پاسارگاد بنا شد و عبارت از یک رشته ساختمان هایی در میان باغ محصور به دیواربود.هنر شاهنشایی هخامنشی در سده های ششم تا چهارم ق.م.دو دسته است:یکی هنر پادشاهان نخستینپارسی است که بهترین نمود آن پاسارگاد است و دیگری هنر شاهان پس از داریوش.هنر هخامنشی، هنر درباری و متاثر از هنر ملل تابع امپراتوری مانند بین النهرین ،مصر،آسیای صغیر و به ویژههنر اوراتو بوده است. نقوش برجسته دیواره ها و دروازه کاخ ها به ویژه در تخت جمشید،بیانگر نفوذ و تاثیرعناصر هنر مادی،ایلامی و بین النهرین (آشورو بابل) به هنر هخامنشی است.همچنین پس از فتوحات کوروش درآسیای صغیر،هنر متعالی و ظریف یونانیان در بناهای هخامنشی به چشم می خورد.معماری به عنوان مهم ترینهنر هخامنشیان،ابتدا تحت تاثیر معماری ماد و ایلامی قرارگرفت.همچنین تاثیر عناصر معماری اورارتویی مانند،آرامگاه های سنگی ،راهروهای باریک آرامگاه های شاهان هخامنشی به خوبی قابل تشخیص است.از طرفی فتحمصر توسط هخامنشیان و اقامت طولانی داریوش اول در مصر علاقه مندی و تمایل وی به معماری مصر را در اوبیدار کرد که تجلی آن در کاخ داریوش در تخت جمشید به وضوح دیده می شود.اگر چه کوروش در معماری پاسارگاد و نقوش تزئینی آن کوشید عناصر مختلف از هنر سرزمین های گشودهشده را در طراحی هنری در هم آمیزد ،اما در تخت جمشید گامی فراتر نهاده شد و شاهان هخامنشی با آمیختنعناصر هنری مصر ،بابل،ایلام،لولوبیان،ماد،اورارتو و ایونیا/لودیا،سبک درباری یگانه ای را آفریدند.

مطالعات معماری ایران (بررسی سبک معماری دوره هخامنشیان) Keywords:

معماری , هخامنشیان , پاسارگاد , پارس , داریوش , تخت جمشید , مصر , هنر