تحلیل محتوای کتاب های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی از منظر فضایل سه گانه اخلاق اسلامی

هدف این پژوهش تحلیل محتوای کتاب های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی از منظر فضایل سه گانه اخلاق اسلامی بود؛ به همین منظور، از روش تحلیل محتوای کمی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل محتوای تمامی کتاب های درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی در سال تحصیلی ۰۳-۱۴۰۲، شامل پایه های سوم تا ششم بود و کل جامعه مورد بررسی قرار گرفت. ابزار پژوهش شامل سیاهه تحلیل محتوای فضایل سه گانه اخلاق اسلامی، شامل شجاعت، صداقت و خیرخواهی بود که بر اساس آموزه­ های اسلامی و تعریف­ ها و نظرات اندیشمندان مسلمان، درباره فضایل اخلاقی تنظیم شد و روایی آن از طریق روایی محتوایی و پایایی آن از طریق روش اسکات با ۴۲/۹۱ درصد، محاسبه شد. برای تجزیه وتحلیل داده از آمار توصیفی و روش آنتروپی شانون استفاده شد. در این پژوهش، مولفه شجاعت اخلاقی از زیر­مولفه های شجاعت با بار اطلاعاتی ۹۹/۰ و ضریب اهمیت ۴۶/۰، بیشترین میزان توجه و مولفه صداقت گفتاری از زیر­مولفه های صداقت با بار اطلاعاتی ۰۳/۰ و ضریب اهیمت ۲/۰، کمترین میزان توجه را به خود اختصاص داده­ اند؛ همچنین نتایج نشان داد که مولفه انفاق، از زیر­مولفه های خیرخواهی، دارای فراوانی صفر در تمامی کتاب­ های مطالعات اجتماعی در تمامی پایه ­های دوره ابتدایی است؛ بنابراین می ­توان نتیجه گرفت که به فضایل سه ­گانه اخلاق اسلامی به­ طور متوازن توجه نشده است. بازنگری در طراحی و سازماندهی کتاب های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی در جایگاه هدف راهبردی و به ­کارگیری برنامه های مکمل پرورشی با هدف کوتاه جهت جبران خلاهای موجود به متولیان امور آموزشی و پرورشی پیشنهاد می­ شود.

تحلیل محتوای کتاب های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی از منظر فضایل سه گانه اخلاق اسلامی Keywords:

فضایل اخلاق اسلامی , شجاعت , صداقت , خیرخواهی , دوره ابتدایی , کتاب های مطالعات اجتماعی