اثر دگر آسیبی عصاره اندام هوایی و زیرزمینی دافنه (Daphne mucronata) بر ویژگی های رشد و جوانه زنی بذر بادام وحشی (Amygdalus lycioides)

سابقه و هدف دگر آسیبی یا آللوپاتی به اثرهای مضر مستقیم و غیرمستقیم یک گیاه بر گیاه دیگر گفته می شود. این اثرها از طریق تولید ترکیب های آللوشیمیایی و آزاد شدن آنها به درون محیط انجام و سبب تحریک یا بازدارندگی می شود. با توجه به اهمیت روابط اکولوژیک دو گونه Daphne mucronata و Amygdalus lycioides به عنوان یکی از اصلی ترین و مناسب ترین گیاهان برای اجرای برنامه های اصلاحی منطقه، ضروری است که روابط آللوپاتیک آن ها در جهت به ثمر رسیدن برنامه های اصلاحی بررسی شود. مواد و روش ها به منظور بررسی اثر آللوپاتی Daphne mucronata بر خصوصیات جوانه زنی (درصد و سرعت)، رشد ریشه چه و شاخص های اولیه رشد (بنیه بذر، درصد بازدارندگی، متوسط زمان جوانه زنی و میانگین زمان جوانه زنی) Amygdalus lycioides، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با ۲۰ تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش با نسبت های ۰ (شاهد)، ۲۰، ۴۰، ۶۰ و ۸۰ درصد هم برای عصاره برگ و هم برای عصاره ریشه در آزمایشگاه، داخل پتری دیش و درون ژرمیناتور اجرا شد. تحلیل داده ها با تجزیه واریانس یک طرفه انجام شد و برای گروه بندی تیمارها از آزمون دانکن استفاده گردید. کلیه بررسی های آماری در نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج طبق نتایج این تحقیق عصاره برگ دافنه در غلظت های ۶۰ و ۸۰ درصد و عصاره ریشه دافنه در تمامی غلظت ها منجر به بروز اثر آللوپاتی بر روی بذرهای بادام وحشی شد. عصاره برگ دافنه در غلظت های ۶۰ و ۸۰ درصد منجر به کاهش جوانه زنی (به ترتیب به میزان ۵/۶ و ۱۳ درصد)، طول ریشه چه (به ترتیب به میزان ۱/۲۰ و ۲/۲۶ درصد) و درصد بازدارندگی (به ترتیب به میزان ۸/۶ و ۶/۱۳ درصد) شد. بیشترین تاثیر عصاره ریشه دافنه بر بذر بادام وحشی در غلظت ۸۰ درصد مشاهده شد که باعث کاهش درصد جوانه زنی (۶۹ درصد)، طول ریشه چه (۰۱/۹۳)، درصد بازدارندگی (۷۳ درصد)، متوسط زمان جوانه زنی (۲/۹ درصد) و سرعت جوانه زنی (۴۲/۱۲ درصد) گردید. نتیجه گیری عصاره ریشه اثر آللوپاتی بیشتری نسبت به برگ بر ویژگی های جوانه زنی بذر بادام وحشی داشت. همچنین در هر دو عصاره ریشه و برگ با افزایش غلظت، اثر آللوپاتی نیز افزایش یافت. در نهایت این بررسی ها نشان داد که اثر آللوپاتی یکی از عواملی است که در جدایی رویشگاه دافنه و بادام یک منطقه، نقش بسزایی داشته است. این یافته نشان می هد که در اجرای پروژه های اصلاحی مرتع، به ویژه انجام عملیات بیولوژیک در مناطق مشابه با استفاده از این دو گونه، ملاحضات اکولوژیک از جنبه اثر دگر آسیبی این دو گونه بر یکدیگر در نظر گرفته شود تا احتمال موفقیت پروژه هایی از این دست افزایش یابد.

اثر دگر آسیبی عصاره اندام هوایی و زیرزمینی دافنه (Daphne mucronata) بر ویژگی های رشد و جوانه زنی بذر بادام وحشی (Amygdalus lycioides) Keywords:

دگر آسیبی , Daphne mucronata , عصاره گیاهی , اکولوژی , سرعت جوانه زنی , مواد موثره