تحلیل گفتمان دیگری سازی و استعمارگری در رمان رابینسون کروسو اثر دانیل دفو

در اوایل قرن هجدهم چهار کشور انگلستان، اسکاتلند، ولز و ایرلند تحت عنوان بریتانیای کبیر قرار گرفتند. در کنار این اتحاد و با پیشرفت علوم، انگلیسی ها نخستین گام های تبدیل شدن به یک قدرت استعماری را برداشتند. یکی از رویکردهای نیل به این هدف و شکل گیری عقیده امپراتوری در افکار مردم، نویسندگان و سفرنامه نویسان بودند. آنان به نگارش آثاری روی آوردند که کشف سرزمین های دوردست، مستعمره سازی و رویارویی با بومیان مضامین آنها را تشکیل می دادند. از دیرباز سفرنامه نویسی در میان ملل از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. مورخین زیادی برای شناخت پیدا نمودن از فرهنگ بومی کشورهای دیگر به بررسی دقیق سفرنامه ها پرداختند. عموما تحلیل سفرنامه ها منتج به فهم لایه های مخفی جوامع مختلف می شود که شاید در کتب تاریخی به راحتی قابل درک و احصا نباشد. بررسی گفتمان های تاریخی و سیاسی از گونه مسایلی است که بسیاری از پژوهشگران متمرکز بر فرهنگ استعماری در سفرنامه ها دنبال می نمایند. پژوهش حاضر، جستاری است به شیوه توصیفی-تحلیلی در جهت یافتن ردپای گفتمان استعمارگری در رمان رابینسون کروسو اثر دانیل دفو. اگرچه رمان حاضربسیار مورد توجه علاقه مندان به ادبیات داستانی و ادبیات استعماری بوده است اما بررسی به شیوه توصیفی تحلیلی می تواند ابعاد گسترده تری از این رمان را برای مخاطبان به نمایش بگذارد. این پژوهش بر آن است که به تحلیل رمان مذکور در پرتو نقد پسااستعماری بپردازد تا گفتمان استعماری این اثر، یعنی استیلای و تقلیل آنان به دیگری و شناساهای استعماری را آشکار سازد. نتایج پژوهش نشان داد که در این اثر با توجه به آرائ منتقدین پسا استعماری و همچون دیگر آثار پسااستعمارگری، استعمارگر نگاهی عمودی به استعمارشونده دارد، به گونه ای که این نگاه پسااستعماری و مولفه «دیگربودگی» که از مفاهیم بارز نقد پسااستعماری به شمار می رود، در سراسر متن نمودی آشکار دارد. به عبارت دیگر در این اثر نیز دیگر بودگی همانند بسیاری از آثار با رویکرد استعماری مورد بررسی قرار گرفت که می تواند ضمینه های تحقیقاتی برای شناخت بهتر استعمار در ادبیات جهان باشد.

تحلیل گفتمان دیگری سازی و استعمارگری در رمان رابینسون کروسو اثر دانیل دفو Keywords:

رمان انگلیسی , رابینسون کروسو , گفتمان استعماری , دیگربودگی , نقد پسااستعماری