بررسی کاربست صور خیال در تصاویر نو در شعر شاعران معاصر

تصویرسازی در شعر، فرایندی است که در بستر آن شاعر به کلمات، عناصر و اشیاء پیرامون، رنگی از حیات می بخشد و باری از عاطفه، خشم، نقد و تقدیس بر دوش آنها می گذارد و در عالم خیال دنیایی را خلق می کند که اعجاب و شگفتی از ویژگی های آن است. تصویر سازی اگرچه سابقه ای دیرین در ادبیات فارسی دارد، اما تا پیش از مشروطه، عمده ی تصاویر شعری، تصاویری عمومی و مشترک میان شاعرانی بوده که از سبک خاصی پیروی می کردند. اما همراه جنبش مشروطه و تحولات بعد از آن در جامعه ادبی ایرانی، شاهد ارتقاء، شخصی شدن، تحول و سیر تکاملی تصاویر شعری شاعران خصوصا در دهه های اخیر بوده ایم. با توجه به اهمیت بررسی تصویر در شعر معاصر، در پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی کاربست صور خیال در تصاویر نو در شعر شاعران معاصر منتخب پرداخته می شود. نتایج این تحقیق حاکی از آن است اشعار شاعرانی چون، ابتهاج، بیابانکی، اوستا، مصدق و گلروئی، اگرچه در برهه ای از زمان، وامدار نگاه و اندیشه کلاسیک در خلق تصاویر است، اما با شگردهای گوناگون، صور خیال در میان شاعران نامبرده، تجلی گاه خلق تصاویر نو و تازه ای بوده است که تشبیه، استعاره، تشخیص، کنایه، ایهام و متناقض نما از ویژگی شاخص آنها بوده است. همچنین یافته های این پژوهش نشان می دهد تشبیه به عنوان رایج ترین صور خیال شاعرانه، در اشعار شاعران منتخب از گستردگی قابل توجهی برخوردار است. این شاعران برای خلق تصاویر نو و بیان اندیشه های خود، به زیبایی از انواع تشبیه در کنار مجاز، کنایه، و استعارات تو در تو استفاده کرده اند. در اشعار بیشتر شاعران، کارکرد استعاری ترکیبات و جمله ها، به عمق و غنای تصاویر جدید یاری رسانده است و به بیانی دیگر در مقایسه تصاویر حاصله از تشببه و استعاره، تصاویر نوی حاصله از استعاره به مراتب از تصاویر حاصله از تشبیه هنری تر و پرورده تر است.

بررسی کاربست صور خیال در تصاویر نو در شعر شاعران معاصر Keywords:

شعر معاصر , تصویرسازی , صور خیال