شهرها به عنوان مرکز تجمع فعالیتهای سیاسی، فرهنگی، تجاری و خدماتی، لزوما احتیاج به کالبدهای فیزیکی برای تسهیل این امور داشته است. با پیدایش شهرنشینی نه تنها سکونتگاههای مردم شکل پیدا نمود بلکه جزء لاینفک
شهر یعنی ابنیه شهری نیز در مراکز شهری نضج گرفت و با گسترش
شهر این ابنیه نیز از لحاظ فیزیکی بزرگتر و از نظر اهمیت نقش مهمتری پیدا کردند. در این رابطه
بازار نقش کلیدی خصوصا در دوره اسلامی در
ایران داشته است. با ایجاد مازاد تولید در بخش کشاورزی و سپس صنعت، تبادل کالا و بازرگانی بین اقوام مختلف آغاز شد. لذا جهت عرضه کالا و انبار آن احتیاج به ساختمانهایی بوده که این امر را تسهیل کند. با پیدایش اولین امپراطوریها، حکام جهت تقویت بنیه اقتصادی کشور احتیاج به راههای مطمئن، امن و فراهم نمودن تسهیلات سفر نظیر کاروانسرا، چاپارخانه، بازارچه بین راهی، آب انبار و پل داشتند. با ظهور اسلام در
ایران و سپری شدن قرون اولیه، امور بازرگانی دوباره در
ایران گسترش یافت و بازارها به عنوان یکی از ارکان اساسی شهرها در مراکز و مسیرهای اصلی در اقصی نقاط مملکت بسط یافتند. این بازارها پایه و الگویی برای بازارهای بعدی شدند. در این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی، شکل
بازار در
اقلیم های مختلف
ایران بررسی شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که نقشه قدیمی شهرها نشان می دهد که بازارها معمولا در نقاطی بوجود می آمدند که میان تولید کنندگان و مصرف کنندگان ارتباط مستقیم وجود داشته و شاید همین امر به تدریج موجب تقویت موقعیت اقتصادی و سپس سیاسی منطقه
بازار شده و قصر حکام و ساختمانهای مهم مانند مسجد جامع در کنار آن بوجود می آمد.