جامعه عشایری، چالش ها و مسائل

سبک زندگی عشایر، یکی از صور زندگی و شیوه­ای از معیشت است که بر مبنای پرورش دام و انطباق با طبیعت می ­باشد. این سبک زندگی، طی دوره های مختلف، با چالش ها و مسائل درونی و بیرونی مواجهه بوده که شناخت و آمایش آنها به بهبود الگوی زیست و معیشت ­شان کمک خواهد نمود. در همین راستا، مقاله­ ی حاضر، با هدف شناسایی، طبقه ­بندی و منطقه­ بندی چالش­ های زندگی عشایر در کشور انجام شده است. روش پژوهش، به صورت آمیخته، روش گردآوری داده ­ها، از طریق گروه های متمرکز، مصاحبه و کدگذاری، و ارزیابی داده ­ها با نرم افزار مکس ­کیودی­ ای-۲۴ بوده است. متناسب با منطقه ییلاقی و قشلاقی مشترک و تعلق عرفی عشایر، داده­ های گردآوری­ شده از  استان های کل کشور، به هفت منطقه تقسیم شد. یافته ­ها نشان داد که چالش ­های جامعه عشایری در ۴۴۸ مفهوم، ۵۰ زیرمقوله و هفت شاخص اصلی کدگذاری شدند. در این بین، چالش­های مهم جامعه عشایری، به ترتیب بیشتر به کمتر، شامل مسائل تولیدی و اقتصادی، مسائل زیرساختی-رفاهی، مسائل اجتماعی و آموزشی، مسائل نهادی، مسائل بهداشتی و درمانی، مسائل امنیتی و مسائل تغییرات اقلیمی بودند. همچنین، یافته­ ها نشان داد که در منطقه یک (استان­ های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و زنجان)، چالش نهادی، در مناطق دو (بوشهر، فارس، اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد) و شش (خراسان رضویی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی و گلستان)، چالش تولیدی و اقتصادی، در منطقه سه (چهارمحال و بختیاری، خوزستان، لرستان، ایلام، همدان و کرمانشاه)، چالش ناامنی و کمبود امنیت، در منطقه چهار (سیستان و بلوچستان، کرمان و جنوب کرمان و  هرمزگان) چالش مسائل بهداشتی و درمانی و در منطقه هفت (مازندران، گیلان و قزوین)، چالش مسائل اجتماعی و آموزشی به عنوان مهم­ترین چالش زندگی عشایر تعیین شدند. به عنوان نتیجه­ ی اصلی پژوهش، می ­توان بیان کرد که که چالش ­های جامعه عشایری در مناطق و استان­ های مختلف، متفاوت از یکدیگر بوده و ضروری است که برنامه­ ها و منابع، با رویکرد آمایشی به صورت منطقه ای، اولویت ­دار و با هدف رفع چالش های مشخص، تدوین و تامین گردند.

جامعه عشایری، چالش ها و مسائل Keywords:

عشایر , چالش ها و مسائل , برنامه ریزی منطقه ای , برنامه ریزی آمایش سرزمین