سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

Managing Negative Thoughts: A Philosophical Inquiry into the Integration of Islamic Teachings and Neuroscience for Promoting Mental Wellbeing

Publish Year: 1403
Type: Preprint paper
Language: Persian
View: 51

This Preprint With 14 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Preprint:

Document National Code:

pre-2189098

Index date: 2 March 2025

Managing Negative Thoughts: A Philosophical Inquiry into the Integration of Islamic Teachings and Neuroscience for Promoting Mental Wellbeing abstract

This research, adopting a philosophical and interdisciplinary approach, investigates the enduring issue of managing negative thoughts, aiming to present effective strategies through the integration of rich Islamic teachings and pioneering findings of neuroscience. The central argument of this philosophical inquiry rests on the hypothesis that key Islamic teachings, particularly the concepts of "Dhikr," "Tawakkul," and "Shukr," are not only aligned and compatible with the complex neuro-cognitive mechanisms of humans, but also have the potential to be utilized as operational, effective, and culture-based strategies to comprehensively promote mental wellbeing and reduce the destructive and debilitating effects of negative thoughts. The research methodology comprises a combination of two complementary approaches: Firstly, interpretive-philosophical content analysis of fundamental Islamic texts to extract relevant teachings and principles; and secondly, a systematic review and narrative synthesis of previous empirical studies in the field of neuroscience, focusing on the mechanisms of the impact of spiritual interventions on the brain and mind. The findings of this integrated research led to the development of a set of practical strategies, including "Dhikr-based Mindfulness (Dhikr-Awareness)," "Active and Responsible Tawakkul," and "Conscious and Continuous Gratitude." Relying on robust theoretical foundations and plausible neuro-cognitive mechanisms, these strategies were briefly examined within a case study to illustrate the potential effectiveness of the proposed approach. Ultimately, while emphasizing the necessity of developing a fruitful interdisciplinary dialogue between religious sciences and neuroscience, this article acknowledges that this research is an initial step on the arduous path of promoting mental health by leveraging spiritual and scientific capacities, and requires further extensive research in this area.

Managing Negative Thoughts: A Philosophical Inquiry into the Integration of Islamic Teachings and Neuroscience for Promoting Mental Wellbeing Keywords:

Managing Negative Thoughts: A Philosophical Inquiry into the Integration of Islamic Teachings and Neuroscience for Promoting Mental Wellbeing authors

مهدی محمدزاده

دبیر رسمی آموزش و پرورش شهرستان خلخال

مقدمه/پیشینه تحقیق

در جهان معاصر که با شتاب فزاینده و پیچیدگی های بی سابقه درهم آمیخته، پدیده هجوم افکار منفی به ذهن، به امری فراگیر و رو به گسترش بدل گشته است. فشارهای طاقت فرسای زندگی مدرن، نابسامانی های اقتصادی و اجتماعی، و از سوی دیگر، افول ارزش های معنوی و غایت انگاری، همگی در هم تنیده اند تا بار سنگینی از اندیشه های آزاردهنده را بر جان و روان انسان امروز تحمیل نمایند (گزارش سازمان بهداشت جهانی، 2023). این افکار منفی که طیفی گسترده از دل نگرانی های روزمره تا وسواس های فکری فرساینده و ناامیدی های ژرف را در بر می گیرند، نه تنها کیفیت زیستن فردی را به شدت خدشه دار می سازند، بلکه می توانند بسترساز بروز اختلالات جدی در ساحت سلامت روان، از جمله افسردگی و اضطراب نیز باشند (انجمن روان پزشکی آمریکا، 2013).

در چنین وضعیتی، ضرورت جستجوی راهکارهای کارآمد برای مدیریت و تعدیل افکار منفی، امری بدیهی و اجتناب ناپذیر است. رویکردهای متنوعی در حوزه روان شناسی و علوم اعصاب برای مواجهه با این مسئله ارائه شده است، اما در این میان، ظرفیت های سترگ آموزه های دینی و معنوی، به ویژه در سنت غنی اسلام، غالبا نادیده انگاشته می شود. آموزه های اسلامی، با تاکید بر مفاهیمی بنیادین همچون «قلب سلیم»، «ذکر»، «توکل»، «شکر»، و «صبر»، گنجینه ای گران بها از راهکارهای معنوی برای دستیابی به آرامش و تعادل روانی عرضه می دارند (قرآن کریم، سوره رعد، آیه 28).

این مقاله، در پی آن است تا به بررسی و تبیین راهبردهای مدیریت افکار منفی از منظر تلفیقی آموزه های اسلامی و یافته های نوین علوم اعصاب بپردازد. دغدغه اصلی این پژوهش، نشان دادن این امر است که آموزه های اخلاقی و معنوی اسلام نه تنها با سازوکارهای عصبی - شناختی انسان همخوانی و سنخیت دارند، بلکه می توانند به شکلی عملیاتی و موثر، در جهت بهبود سلامت روان و تقلیل اثرات مخرب افکار منفی به کار گرفته شوند. پرسش های بنیادینی که در این مقاله در صدد پاسخگویی به آن ها هستیم، عبارت اند از:

  1. هماهنگی و سنخیت آموزه های اخلاقی اسلام با سازوکارهای عصبی - شناختی انسان تا چه میزان است؟ به عبارت دیگر، آیا می توان مفاهیم معنوی اسلامی را در چارچوب دانش عصبی - شناختی تبیین و تفسیر نمود؟
  2. چگونه می توان از این تلفیق نظری، به راهبردهای عملی برای ارتقای سلامت روان و مدیریت افکار منفی دست یافت؟ به بیان دیگر، چگونه می توان آموزه های اسلامی و یافته های علوم اعصاب را در کنار هم قرارداد و راهکارهایی کاربردی برای افراد جامعه ارائه نمود؟

برای پاسخ به این پرسش ها، در این مقاله از روش شناسی ترکیبی بهره خواهیم برد که مشتمل بر تلفیق تحلیل محتوای متون اسلامی و مرور نظام مند مطالعات علوم اعصاب است. در ادامه، ابتدا به چارچوب نظری پژوهش خواهیم پرداخت و مبانی اسلامی و عصبی - شناختی موضوع را تبیین خواهیم نمود. سپس، روش شناسی پژوهش را شرح داده و در نهایت، به ارائه راهبردهای عملی مدیریت افکار منفی خواهیم پرداخت و به پاره ای از شبهات و پرسش های رایج در این زمینه پاسخ خواهیم داد.

نتیجه گیری

در این مقاله، کوشیدیم تا با تلفیق آموزه های اسلامی و یافته های علوم اعصاب، راهبردهای عملی برای مدیریت افکار منفی ارائه نماییم. یافته های پژوهش نشان داد که آموزه های اسلامی، به ویژه ذکر، توکل و شکر، نه تنها با سازوکارهای عصبی - شناختی انسان همسو هستند، بلکه می توانند به شکلی موثر برای بهبود سلامت روان و کاهش اثرات مخرب افکار منفی به کار گرفته شوند. راهبردهای ذهن آگاهی مبتنی بر ذکر، توکل فعالانه و مسئولانه، و شکرگزاری آگاهانه و مستمر، نمونه هایی از این رویکرد تلفیقی هستند که می توانند به افراد جامعه برای مدیریت افکار منفی و دستیابی به آرامش روان یاری رسانند.

نتایج مطالعه موردی نیز، شاهدی بر اثربخشی رویکرد تلفیقی مقاله ارائه داد و نشان داد که ترکیب راهبردهای معنوی و شناختی - رفتاری می تواند بهبودی چشمگیری در اضطراب ایجاد نماید. بااین حال، باید توجه داشت که این پژوهش، گامی آغازین در این مسیر است و نیاز به پژوهش های بیشتر و دقیق تر برای تایید و توسعه یافته های آن وجود دارد.

در پایان، بر ضرورت گفتگوی بین رشته ای میان علوم دینی و علوم اعصاب تاکید می ورزیم. این گفتگو، می تواند به درک ژرف تر ابعاد گوناگون سلامت روان و ارائه راهکارهای جامع تر و موثرتر برای ارتقای آن منجر شود. پیشنهاد می شود پژوهش های آتی، به بررسی اثرات بلندمدت عبادات اسلامی (مانند نماز و روزه) بر نوروپلاستیسیتی و سلامت روان با بهره گیری از روش های تصویربرداری مغزی بپردازند. همچنین، انجام مطالعات تجربی بیشتر بر روی اثربخشی راهبردهای تلفیقی ارائه شده در این مقاله، می تواند به اعتباربخشی و کاربردی سازی آن ها کمک کند. امید است این مقاله، گامی کوچک در جهت ارتقای سطح آگاهی جامعه نسبت به اهمیت سلامت روان و ظرفیت های سترگ آموزه های اسلامی در این زمینه باشد و مسیر را برای پژوهش های بیشتر و اقدامات عملی موثرتر در این حوزه هموار سازد.

مراجع و منابع این Preprint:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله پیش چاپ را نمایش می دهد. برخی از مراجع این مقاله ممکن است قبلا در سیویلیکا نمایه شده باشند، در این صورت مراجع مورد نظر به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی و بدون دخالت انسانی استخراج شده و به مقاله یا منبع مذکور لینک میشوند
1. جوادی آملی، ع. (1388). شکر و سپاس در قرآن. قم: ...
2. طباطبایی، س. م. ح. (1390). المیزان فی تفسیر القرآن (جلد ...
3. غزالی، ا. ح. (1364). احیاء علوم الدین (جلد 2). تهران: ...
4. فیض کاشانی، م. م. (1379). محجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء ...
5. قشیری، ع. ک. (1374). رساله قشیریه. تهران: انتشارات علمی و ...
6. کلینی، م. ی. (1407). الکافی (جلد 2). تهران: دارالکتب الاسلامیه. ...
7. مجلسی، م. ب. (1403). بحارالانوار (جلد 68، 90، 93). بیروت: ...
8. مصباح یزدی، م. ت. (1390). دروس فلسفه اخلاق. قم: انتشارات ...
9. مطهری، م. (1378). مجموعه آثار (جلد 2). تهران: انتشارات صدرا. ...
10. نهج البلاغه. (1379). ترجمه محمد دشتی. قم: انتشارات موسسه فرهنگی ...
11. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental ...
12. Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: ...
13. Bechara, A., Damasio, H., Tranel, D., & Damasio, A. R. ...
14. Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in ...
15. Buckner, R. L., Andrews-Hanna, J. R., & Schacter, D. L. ...
16. Chiesa, A., Calati, R., & Serretti, A. (2011). Does mindfulness ...
17. Davidson, R. J., & Irwin, W. (1999). The functional neuroanatomy ...
18. Davis, M., & Whalen, P. J. (2001). The amygdala: vigilance ...
19. Doidge, N. (2007). The brain that changes itself: Stories of ...
20. Draganski, B., Gaser, C., Busch, V., Schuierer, G., Bogdahn, U., ...
21. Emmons, R. A., & McCullough, M. E. (2003). Counting blessings ...
22. Frankl, V. E. (1984). Man's search for meaning. New York: ...
23. Hamilton, J. P., Siemer, M. E., & Gotlib, I. H. ...
24. Hölzel, B. K., Carmody, J., Vangel, M., Congleton, C., Yerramsetti, ...
25. Kabat-Zinn, J. (1990). Full catastrophe living: using the wisdom of ...
26. Lambert, N. M., Graham, S. M., & Fincham, F. D. ...
27. LeDoux, J. E. (2000). Emotion circuits in the brain. Annual ...
28. Lutz, A., Slagter, H. A., Dunne, J. D., Davidson, R. ...
29. Lyubomirsky, S. (2007). The How of happiness: A scientific approach ...
30. McEwen, B. S. (2007). Physiology and neurobiology of stress and ...
31. Meaney, M. J., & Szyf, M. (2005). Maternal care as ...
32. Miller, E. K., & Cohen, J. D. (2001). An integrative ...
33. Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., Altman, D. G., & ...
34. Pettit, J. W., Kaiser, A. M., Hetrick, E., Shah, R., ...
35. Popay, J., Roberts, H., Sowden, A., Petticrew, M., Arai, L., ...
36. Sandi, C. (2011). Stress and cognition. Neuroscience, 198, 1-3. (p. ...
37. World Health Organization. (2023). Mental health: strengthening our response. Geneva: ...
نمایش کامل مراجع

مقاله فارسی "Managing Negative Thoughts: A Philosophical Inquiry into the Integration of Islamic Teachings and Neuroscience for Promoting Mental Wellbeing" توسط مهدی محمدزاده، دبیر رسمی آموزش و پرورش شهرستان خلخال نوشته شده و در تاریخ 12 اسفند 1403 به صورت پیش چاپ در پایگاه سیویلیکا ثبت شده است. کلمات کلیدی استفاده شده در این مقاله Negative Thoughts, Islam, Neuroscience, Mental Wellbeing, Integrated Management هستند. در چکیده این مقاله اشاره شده است که This research, adopting a philosophical and interdisciplinary approach, investigates the enduring issue of managing negative thoughts, aiming to present effective strategies through the integration of rich Islamic teachings and pioneering findings of neuroscience. The central argument of this philosophical inquiry rests on the hypothesis that key Islamic teachings, particularly the concepts of "Dhikr," "Tawakkul," and "Shukr," are not only aligned ... . برای دانلود فایل کامل مقاله Managing Negative Thoughts: A Philosophical Inquiry into the Integration of Islamic Teachings and Neuroscience for Promoting Mental Wellbeing با 14 صفحه به فرمت PDF، میتوانید از طریق بخش "دانلود فایل کامل" اقدام نمایید.