گونه شناسی ساختارکالبدی- کارکردی معماری مسکونی شهر بجنورد

محیط طبیعی یکی از مهم ترین پدیده های موثر در چگونگی شکل گیری ساختار معماری بومی و سنتی بوده است. فن آوری های گذشته سبب می شود که در طراحی و ساخت این واحدها بیشترین بهره برداری از عوامل محیطی صورت گیرد. این پژوهش به بررسی و مطالعه ساختارهای کالبدی کارکردی معماری مسکونی در شهر بجنورد می پردازد. معماری مسکونی این شهر، که در شمال شرق ایران واقع شده است، متاثر از اقلیم، فرهنگ و تاریخ منطقه ای شکل گرفته و دارای تنوع گونه های معماری است. تحلیل الگوهای کالبدی و کارکردی این معماری نشان دهنده ارتباط تنگاتنگ بین فضاهای معماری و نیازهای اجتماعی و اقلیمی ساکنین است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی گونه های معماری مسکونی و بررسی تطابق آن ها با ویژگی های محیطی و فرهنگی است. بجنورد شهری است که روزگاری بسیاری از خانه های ارزشمند را در خود جای داده بود، اما به واسطه تغییر شیوه زندگی و طرح های توسعه، بخش وسیعی از بافت قدیمی شهر در طی زمان دچار تغییر شده است. در این نوشتار سعی شده است تا قابلیت گونه شناسی و دسته بندی درخصوص خانه های تاریخی شهر بجنورد مورد بررسی قرار گیرد. در این مطالعه با بررسی و تدقیق مفاهیم «گونه شناسی» و «مسکن» بر اساس اسناد و مدارک، به بررسی تاریخچه سکونت و ویژگی های بافت و معماری مسکونی تاریخی بجنورد اقدام شده است. برآیند این مطالعه بیانگر امکان تفکیک و دسته بندی خانه های تاریخی شهر بر اساس ویژگی شکل و فرم عناصر، مانند سردر، هشتی، دالان، حیاط، ایوان و همچنین بافت، تزیینات نماها و فضاهای داخلی است که به سه دسته شامل دو گونه قاجاری (نیمه اول و نیمه دوم) با معماری درون گرا و گونه سوم پهلوی اول با فرم برون گرا قابل تمایز است.

گونه شناسی ساختارکالبدی- کارکردی معماری مسکونی شهر بجنورد Keywords:

گونه شناسی , ساختار کالبدی , کارکردی , معماری مسکونی , شهر بجنورد