جایگاه کودکان مبتکر در فضاهای زیست شهری با تاکید بر مولفه های تعامل، مشارکت پذیری و حس تعلق به محیط

زمینه هدف: طراحی فضاهای زیست شهری برای کودکان، به منظور ایجاد مشارکت و تعاملات اجتماعی با محیط و ایده پردازی حائز اهمیت است. هدف این پژوهش بررسی جایگاه کودکان آفرینشگر در فضاهای طراحانه شهری می باشد و در پی دست یابی به مولفه هایی در فضای شهری است که حضورپذیری و آموزش کودک را همراه داشته باشد.

روش بررسی: در این پژوهش از روش تحلیلی_توصیفی استفاده شده و برای دست یابی به یافته های پژوهش و اطلاعات از رفتار کودکان در تجربه فضایی از روش پژوهش پیمایشی (زمینه ای) استفاده گردیده است، چرا که تاثیر فضا و محیط بر رفتار، تاثیری متقابل بوده و یکی از ابزارهایی است که می توان محیط و مولفه های آن را مورد سنجش قرار داد. لذا در این پژوهش با مقایسه تطبیقی بین ویژگی ها و اتفاقات شکل گرفته در نمونه های مورد مطالعه و فضاهای شهری تلاش گردید که مولفه های کلیدی برای طراحی فضاهای شهری متناسب با پویایی و آفرینشگری کودکان به دست آید.

یافته ها: در این پژوهش که بر پایه تلفیق نظریات مرتبط با موضوع و با در نظر گرفتن فضایی مناسب و دارای مولفه های کالبدی مورد نظر از جمله تنوع در مصالح و جزئیات بصری و انعطاف پذیری عناصر و فضاها و حضور عوامل طبیعی و تهیه چک لیست هایی هدف مند جهت سنجش رفتار کودکان انجام شد (جامعه آماری شامل ۹۶ کودک از چهار مهدکودک در سطح شهر) و نگرش مربیان و متخصصین نسبت به عوامل تاثیرگذار کالبدی بررسی گردید و سپس اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزارSpss۲۲ تحلیل و رتبه بندی شد.

بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش، نشان دهنده آن است که مهم ترین مولفه های پویای تاثیرگذار بر افزایش خلاقیت کودکان، ایجاد فرصت برای تعاملات مثبت اجتماعی کودکان، دعوت کنندگی محیط برای حرکت و جنبش، امکان تحریک حواس کودک در محیط به صورت متعادل،ایجاد فضایی برای نمایش شایستگی های فردی در تعامل با محیط، ایجاد حس تعلق به محیط، آموزش احترام و مراقبت از محیط زیست، ایجاد مسیرهایی برای خلاقیت و ایده پردازی، مشارکت پذیری، ایجاد حس شادی، ایمنی در فضای بازی به عنوان ابزار آموزشی هستند که در طراحی فضاهای شهری کودکان باعث نجات آنان از فضاهای ماشینی و تکراری موجود در پارک ها و زمین های بازی می گردد.

Keywords:

کودک , شهر , فضای شهری , آموزش و پرورش کودک , خلاقیت.