تطور معنایی واژه «خدا» در متون اهل حق از قرن دوم تا هجری تاکنون

چکیده تجلی خداوند اصل اساسی آیین اهل حق است. در این نگرش خداوند با تجلی عام جهان هستی را آفریده و با تجلی خاص در جامه انسان جلوه گر کرده است. از این رو، یارسانیان، انسان مجالی ذات(فیض) حق را با اوصاف مختلفی از جمله «خدا»(پیشوا) و «ذات خدا» خوانده اند. از آن جا که واژه خدا ابتدا به معنی مالک، صاحب و پیشوا به کار رفته و سپس به جهت تطور معنا به معنی «الله» استعمال شده است و عامه یارسانیان از این موضوع آگاهی نیافته اند، لذا گرایش به انسان خدایی در جامعه اهل حق پدیدار شده است. اینک این پرسش مطرح است که راه برون رفت از انسان خدایی چیست؟ یافته های پژوهش نشان داده است که مفهوم شناسی ذات در کلام دوره های مختلف دلالت می کند که معنای خدا و خداوند در کلام آیینی بانیان اولیه یارسان با معنای آن در کلام دوره های بعد متفاوت است که با قرینه لفظی یا معنوی قابل تمیز است.این مقاله با روشی توصیفی ‎ تحلیلی بر اساس منابع اولیه و اصلی این آیین به بررسی و نقد ایده عالمان اهل حق که به انسان خدایی گراییده اند، پرداخته است. مفهوم شناسی واژه خدا و خداوند، و مصادیق آن در کلام های مختلف از دیگر اهداف این مقاله است.

تطور معنایی واژه «خدا» در متون اهل حق از قرن دوم تا هجری تاکنون Keywords:

"آیین اهل حق" , " انسان خدایی" , " کلام" , " آیین یارسان"