سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

بازشناسی مفاهیم نمادین عدد چهل در فرهنگ دینی و اسلامی و تطبیق آنها با اربعین امام حسین علیه السلام

Publish Year: 1403
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 37

This Paper With 32 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_QRAZ-11-21_003

Index date: 11 March 2025

بازشناسی مفاهیم نمادین عدد چهل در فرهنگ دینی و اسلامی و تطبیق آنها با اربعین امام حسین علیه السلام abstract

عدد چهل(اربعین) در فرهنگ دینی و اسلامی، گستره معنایی وسیعی دارد. مفاهیم خاص این عدد از گذشته نزد پیروان ادیان توحیدی وجود داشته و در فرهنگ اسلامی به صورتی خاص گسترش یافته است و در نهایت، در رابطه با قیام امام حسین(ع) به اوج خود رسیده و بار عاطفی ویژه ای پیدا کرده و بر قداستش افزوده شده است؛ به گونه ای که در حال حاضر، اربعین حسینی، نقطه عطفی در جهان اسلام به ویژه جهان تشیع به شمار می رود و مفهوم این عدد را با انقلابی مواجه کرده است. پژوهش حاضر با کاربست روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و استنادی و با استفاده از روش تجزیه و تحلیل محتوایی کیفی (توصیفی-تحلیلی) در صدد بررسی مفاهیم نمادین عدد «چهل» (اربعین) در طول تاریخ با تاکید بر مفهوم این واژه در ارتباط با نهضت امام حسین(ع) است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که اربعین نماد انتظار، آمادگی، آزمایش، تنبیه، مظهر کمال هر چیز و هر کاری است. اربعین حسینی و تاکید بر آن، ارتباط وثیق و محکمی با سابقه این عدد به عنوان نماد تکامل و بلوغ دارد. در این روز، ماموریت امام حسین(ع) و اهل حرم او در کربلا، کوفه و شام به کمال رسیده و آنان پس از سپری کردن حوادث تلخ و پشت سرگذاشتن وقایع سخت و دردناک، رسالت خود را در ارتباط با زنده نگه داشتن دین الهی به پایان رسانده اند. اربعین در ارتباط با شهادت امام حسین(ع) نیز نماد کمال، بلوغ و رشد است. مفهوم نمادین آزمایش و تنبیه در اربعین حسینی در رابطه با افراد غافل و بی توجه به قیام سیدالشهداء(ع) مشهود است.

بازشناسی مفاهیم نمادین عدد چهل در فرهنگ دینی و اسلامی و تطبیق آنها با اربعین امام حسین علیه السلام Keywords:

بازشناسی مفاهیم نمادین عدد چهل در فرهنگ دینی و اسلامی و تطبیق آنها با اربعین امام حسین علیه السلام authors

فرزاد دهقانی

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه حکیم سبزواری. سبزوار، ایران

مجتبی محمدی انویق

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه ایلام. ایلام، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند ...
آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، (۱۳۷۸ق)، الذریعه، نجف: مطبعه القضاء ...
ابن ابی جمهور، محمد بن زین الدین، (۱۴۰۵ق)، عوالی اللئالی ...
ابن طاوس، علی بن موسی، (۱۳۸۷ش)، اللهوف علی قتلی الطفوف، ...
ابن عجیبه، احمد بن محمد، (۱۴۱۹ق)، البحر المدید فی تفسیر ...
ابن عطیه اندلسی عبدالحق بن غالب (۱۴۲۲ ق)، المحرر الوجیز ...
ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم، (بی­تا)، تاویل مشکل القرآن، بی ...
ابوالفتوح رازی، حسین بن علی (۱۴۰۸ق.)، روض الجنان و روح ...
ابوعبیده، معمر بن مثنی، (۱۳۸۱ق)، مجاز القرآن، قاهره: مکتبه الخانجی، ...
اسفراینی، ابومظفر شاهفوربن طاهر، (۱۳۷۵ش)، تاج التراجم فی تفسیرالقرآن للاعاجم، ...
آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن الکریم، بیروت، ...
بانوی اصفهانی، سیده نصرت امین، (۱۳۶۱ش)، مخزن العرفان در تفسیرالقرآن، ...
بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت، ...
بخاری، محمد بن اسماعیل (۱۴۰۱ق)، صحیح البخاری، بی جا، دار ...
بغوی، حسین بن محمود، (۱۴۲۰ق)، معالم التنزیل فی تفسیرالقرآن، بیروت: ...
بیضاوی، عبدالله بن عمر، (۱۴۱۸ق)، انوارالتنزیل و اسرار التاویل، بیروت: ...
برزگری مجارنشین، صدیقه، (۱۳۹۵ش)، چله­نشینی در ادبیات فارسی، پایان نامه ...
ثعلبی نیشابوری، ابواسحاق احمد بن ابراهیم، (۱۴۲۲ق)، الکشف و البیان ...
جامی، عبدالرحمن (۱۳۷۱ش)، اربعین جامی، تصحیح کاظم مدیر شانه چی، ...
جصاص، احمد بن علی، (۱۴۰۵ق)، احکام­القرآن، بیروت: داراحیاء التراث العربی ...
حسینی همدانی، محمد،(۱۴۰۴ق)، انوار درخشان در تفسیر قرآن، تهران: لطفی ...
حسینی شیرازی، سید محمد، (۱۴۲۳ق)، تبیین القرآن، بیروت: دارالعلوم، دوم ...
خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۸۵ش)، حافظ نامه، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی ...
دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب، قم، الشریف الرضی، ۱۴۱۲ق ...
زمخشری، محمود (۱۴۰۷ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب ...
ژان شوالیه، آلن گربران، فرهنگ نمادها، (۱۳۸۷ش)، ترجمه و تحقیق: ...
سمرقندی، نصر بن محمد بن احمد (بی تا)، بحرالعلوم، بی ...
سیوطی جلال الدین (۱۴۰۴ ق)، الدر المنثور فی تفسیر الماثور، ...
شبر، سید عبدالله، (۱۴۰۷ق)، الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب المبین، ...
شبر، سید عبدالله، (۱۴۱۲ق)، تفسیرالقرآن الکریم، بیروت: دارالبلاغه للطباعه والنشر ...
شریف لاهیجی، محمد بن علی، (۱۳۷۳ش)، تفسیر شریف لاهیجی، تهران: ...
شهید اول، محمد بن مکی، (۱۴۰۷ق)، الاربعون حدیثا (للشهید الاول)، ...
شیبانی، محمد بن حسن، (۱۴۱۳ق)، نهج البیان عن کشف معانی ...
شیخ حرعاملی، محمد بن حسن، (۱۴۰۹ق)، وسائل الشیعه، قم: موسسه ...
طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات ...
طبرسی، علی بن حسن، مشکاه الانوار، نجف، المکتبه الحیدریه، ۱۳۸۵ق ...
طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، تهران، انتشارات ناصرخسرو، ۱۳۷۲ش ...
طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار ...
طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، بیروت، ...
عاملی، علی بن حسین (۱۴۱۳ق)، الوجیز فی تفسیر القرآن العزیز، ...
عاشوری، نادعلی، (۱۳۸۳ش)، «سنت اربعین­ نویسی و نسخه­ ای شریف ...
فخررازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء ...
فراء، ابوزکریا یحیی بن زیاد (بی­­تا)، معانی القرآن، مصر، دارالمصریه ...
فیض کاشانی، محمدمحسن بن شاه مرتضی (۱۴۰۶ق)، الوافی، اصفهان: کتابخانه ...
فیضی دکنی، ابوالفضل، (۱۴۱۷ق)، سواطع الالهام فی تفسیر القرآن، قم: ...
قرشی، علی اکبر (۱۳۷۷ ش)، تفسیر احسن الحدیث، تهران: بنیاد ...
کاشانی، ملافتح الله (۱۳۳۶ش)، تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ...
کاشانی، ملافتح الله، (۱۴۲۳ق)، زبده التفاسیر، قم: بنیاد معارف اسلامی ...
کتاب مقدس (عهد عتیق و عهد جدید)، ترجمه: فاضل خان ...
کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق ...
کوچکیان، طاهره و پیامنی، بهناز (۱۳۹۶ش)، بازکاوی «چله نشینی» در ...
کوهساری، سید اسحاق حسینی، (۱۳۹۲ش)، «اربعین نگاری در فرهنگ اسلامی»، ...
متقی هندی، علاءالدین علی (۱۴۰۹ق)، کنز العمال فی سنن الاقوال ...
مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار ائمه الاطهار، بیروت، داراحیاء ...
محسنی، محمدسالم (۱۴۰۱ش)، «اربعین امام حسین (ع) و ماجرای بازگشت ...
محلی، جلال الدین و جلال الدین سیوطی (۱۴۱۶ق)، تفسیر الجلالین، ...
محمدی ری شهری، محمد، شهادت نامه امام حسین (ع)، قم، ...
مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، صدرا، بی تا ...
مظهری، محمدثناءالله، (۱۴۱۲ق)، التفسیر المظهری، پاکستان: مکتبه رشدیه ...
مغنیه، محمد جواد، (۱۴۲۴ق)، تفسیر الکاشف، تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
مفید، محمد بن محمد، کتاب المزار، قم، کنگره جهانی هزاره ...
مفید، محمد بن محمد، مسار الشیعه فی مختصر تواریخ الشریعه، ...
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش ...
نحاس، ابوجعفر، احمدبن محمد (۱۴۲۱ق)، اعراب القرآن، بیروت: منشورات محمدعلی ...
نخجوانی، نعمت الله بن محمد، (۱۹۹۹م)، الفواتح الالهیه والمفاتح الغیبیه، ...
نزهت، بهمن (۱۳۹۴ش)، «اربعین نگاری در عرفان و ادب فارسی ...
نسایی، ابوعبدالرحمن احمد بن شعیب (۱۳۴۸ق)، السنن الکبری، بی جا، ...
نوری، حسین بن محمدتقی (۱۴۰۸ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ...
نیشابوری، محمود بن ابوالحسن (۱۴۱۵ق)، ایجاز البیان عن معانی القرآن، ...
یوسفی غروری، محمدهادی، (۱۳۸۰ش)، نخستین گزارش مستند از نهضت عاشورا، ...
نمایش کامل مراجع