هستی شناسی و مراتب خلقت در صحیفه سجادیه: بررسی فلسفی و تطبیق آن ها

مسئله هستی و آفرینش از دیرباز به عنوان یکی از بنیادی ترین مباحث فلسفی مطرح بوده و در فلسفه اسلامی، به واسطه پیوند با آموزه های دینی، به ژرفا و گستردگی بی سابقه ای دست یافته است. صحیفه سجادیه، به عنوان یکی از ارزشمندترین منابع فکری و معنوی شیعه، به بررسی موضوع آفرینش و مراتب وجود پرداخته و مفاهیم مرتبط با این مسئله را در چارچوبی غنی از معنا ارائه داده است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی، تلاش می کند مفاهیم فلسفی نظیر «صنع، ابداع، تکوین، احداث، انشاء، اختراع، خلق، جعل و فطر» را تحلیل کرده و دیدگاه صحیفه سجادیه را درباره مراتب آفرینش و هستی تبیین کند. یافته های پژوهش نشان می دهد امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیه، با بهره گیری از واژگان گوناگون، معانی متنوع و عمیقی از آفرینش را به تصویر کشیده است. این واژگان کلیدی مانند تکوین، فطر و اختراع، دال بر فاعلیت الهی و نحوه آفرینش هستی است و همچنین، مفاهیمی چون جعل و فطر، به هدایت مستمر الهی و حکمت در فرایند آفرینش دلالت می کنند. افزون بر این، مفاهیمی همچون صنع، ابداع و انشاء، بر بی همتایی و بی مثال بودن آفرینش تاکید داشته و مراتب وجودشناسی را با فلسفه اسلامی پیوند می دهند. چنین تحلیلی نشان می دهد که صحیفه سجادیه نه تنها حاوی آموزه های عمیق فلسفی درباره آفرینش است، بلکه به طور ضمنی به رد دیدگاه های مادی گرایانه درباره خلقت دفعی جهان می پردازد و بر پیوستگی و هدفمندی در نظام آفرینش تاکید می کند. مسئله هستی و آفرینش از دیرباز به عنوان یکی از بنیادی ترین مباحث فلسفی مطرح بوده و در فلسفه اسلامی، به واسطه پیوند با آموزه های دینی، به ژرفا و گستردگی بی سابقه ای دست یافته است. صحیفه سجادیه، به عنوان یکی از ارزشمندترین منابع فکری و معنوی شیعه، به بررسی موضوع آفرینش و مراتب وجود پرداخته و مفاهیم مرتبط با این مسئله را در چارچوبی غنی از معنا ارائه داده است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی، تلاش می کند مفاهیم فلسفی نظیر «صنع، ابداع، تکوین، احداث، انشاء، اختراع، خلق، جعل و فطر» را تحلیل کرده و دیدگاه صحیفه سجادیه را درباره مراتب آفرینش و هستی تبیین کند. یافته های پژوهش نشان می دهد امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیه، با بهره گیری از واژگان گوناگون، معانی متنوع و عمیقی از آفرینش را به تصویر کشیده است. این واژگان کلیدی مانند تکوین، فطر و اختراع، دال بر فاعلیت الهی و نحوه آفرینش هستی است و همچنین، مفاهیمی چون جعل و فطر، به هدایت مستمر الهی و حکمت در فرایند آفرینش دلالت می کنند. افزون بر این، مفاهیمی همچون صنع، ابداع و انشاء، بر بی همتایی و بی مثال بودن آفرینش تاکید داشته و مراتب وجودشناسی را با فلسفه اسلامی پیوند می دهند. چنین تحلیلی نشان می دهد که صحیفه سجادیه نه تنها حاوی آموزه های عمیق فلسفی درباره آفرینش است، بلکه به طور ضمنی به رد دیدگاه های مادی گرایانه درباره خلقت دفعی جهان می پردازد و بر پیوستگی و هدفمندی در نظام آفرینش تاکید می کند.

هستی شناسی و مراتب خلقت در صحیفه سجادیه: بررسی فلسفی و تطبیق آن ها Keywords:

صحیفه سجادیه , هستی شناسی , صنع و ابداع , تکوین و احداث , خلق , انشاء