بررسی مولفه های تربیتی پارادای ماخلاقی و رفتاری در قرآن و ادبیات فارسی

اخلاق و رفتار از مهمترین مسائل در بین تمامی ادیان و آداب و رسوم مختلف است. کتب آسمانی به عنوان راهنمای راه انسان ها، همواره بر مسایل فردی و اجتماعی بر پایه اخلاق و رفتار اشاره داشته اند. در بین همه ادیان، دین اسلام به عنوان کاملترین دین و کتاب آسمانی قرآن، کامل ترین کتاب جامعه بشری، مسایل اخلاقی و رفتاری را از جهات مختلف تربیتی برای بشر تبیین نموده است. هدف: در این پژوهش، سعی شده است که آیات قرآن و ادبیات تعلیمی از دیدگاه تربیت اخلاقی و رفتاری مورد بررسی قرارگیرند. یافته ها: اخلاق و کارکرد آن، یکی از مهم ترین بن مایه های متون گوناگون زبان و ادب فارسی و علوم قرآنی است و موضوعات مختلف زبان و «اخلاقی و پند و اندرزهای فراوان در بیشتر این آثار دیده می شود. یکی از مهم ترین و موثرترین موضوعات اخلاقی و تعلیمی و کارکرد مثبت و منفی آن است. در بیشتر متن های ادبی، عرفانی و تاریخی ما درباره اهمیت زبان، ویژگی های آن، مخاطب سخن، ویژگی های سخن و ... نکته هایی درخور تامل و به شیوه ای موثر، بیان شده که بیشتر آنها متاثر از آموزه های قرآنی و روایات نبوی و علوی و دیگر بزرگان دین است. چنین مضامینی در همه انواع ادبی از ادبیات تعلیمی که جایگاه اصلی چنین مباحثی است، تا ادبیات حماسی و غنایی دیده می شود. نتیجه گیری: بنابراین ابتدا مثال هایی از قرآن برای نشان دادن تاثیر اخلاق در رفتار انسان بیان گردیده سپس، به اهمیت مطالعه اثرات آیات قرآن در زمینه پارادایم رفتاری و اخلاقی پرداخته شده است و با ذکر آیاتی از قرآن، منابع مرتبط با پارادایم رفتاری و اخلاقی هر کدام به طور جداگانه همراه با تفسیر آیات مورد نظر مورد بررسی قرار گرفته است و تاثیرات تربیتی آیات قرآن کریم با تاکید بر پارادایم اخلاقی و رفتاری در بعد فردی و اجتماعی بیان گردیده است. در بخشی دیگر، ابیاتی از شعران فارسی زبان که به طور مستقیم و یا غیرمستقیم به آیات مرتبط با پارادایم های اخلاقی و رفتاری اشاره دارند، آورده شده است. مقاله حاضر به روش توصیفی-تحلیلی با جامعه آماری ادبیات، قرآن و حدیث به طور اجمالی به بررسی اخلاق و تربیت و جایگاه آن در ادبیات تعلیمی و قرآن پرداخته شده است و وجوه مشترک میان قرآن و ادبیات فارسی بررسی شده است و به این نتیجه رسیدیم که متون تعلیمی ما تا چه اندازه از قرآن تاثیر پذیرفته اند.

بررسی مولفه های تربیتی پارادای ماخلاقی و رفتاری در قرآن و ادبیات فارسی Keywords:

قرآن , ادبیات , اخلاق , پارادایم , رفتاری-تربیتی