بررسی و تبیین مفهوم «حرب» در زیارت جامعهکبیره و تحلیل آن از منظر روایات امامیه و شارحان زیارت جامعهکبیره

مفهوم حرب به عنوان یکی از مفاهیم پرتکرار ادعیه و زیارات، از اصلی ترین ارکان تولی به معصومان(ع) برشمرده شده و همین امر، ضرورت تدقیق در آن را برمی نماید. نوشتار پیش رو که بر پایه «روش تحلیلی توصیفی» نگاشته شده، به واکاوی این مفهوم به عنوان نقیض مفهوم سلم، در زیارت جامعه کبیره پرداخته است. بر اساس نتایج این مقاله، حرب و مشتقات آن یک بار در موضوع «حرب با معصومان(ع)» و دیگر بار در موضوع «حرب با محاربان ایشان» مطرح شده است. بر پایه تحقیق در زیارت نامبرده، حرب با معصومان(ع)، هم پایه شرک به خداست؛ زیرا ولایت ایشان، ولایت رسول خدا(ص) و ولایت آن حضرت، ولایت الهی است؛ پس دشمنی با آنها، برابر دشمنی با خداوند است. از سوی دیگر، نباید به عدم دشمنی با ایشان بسنده نمود؛ بلکه در مرتبه ای ژرف تر می بایست با محاربان ایشان نیز دشمنی ورزید و متناسب با شرایط زمانی و مکانی، آن را بروز داد. دامنه این دشمنی نیز از حرب با سران طاغوت آغاز می شود و تا حرب با پیروان طواغیت، امتداد می یابد و در زمینه های گوناگون گسترده می شود.