بازخوانی اسطوره هوشنگ و طهمورث در نگاره هایی از شاهنامه شاه تهماسب با تکیه بر آراء کارل گوستاو یونگ

تماد نام یا نمایه ای است که افزون بر معنای قراردادی اش دارای معانی متناقضی باشد. برخی از نمادها از تجربیات شخصی فرد ناشی میشوند اما برخی دیگر در بین تمام انسانها در تمام دوران مشترکاند. از نظر یونگ این مفاهیم مشترک بین انسانها زاده ناخودآگاه جمعی بشر است و کهن الگو نامیده میشود. در بسیاری موارد یک انگاره یا نمایه از ناخودآگاه به خودآگاه راه می یابد و هنرمند یا فیلسوف آنچه به خودآگاهش راه یافته را در قالب یک اثر هنری با فلسفی ارایه میکند در هنگام تحلیل چنین اثری است که آگاهی از کهن الگوها و ناخودآگاه جمعی مورد نظر یونگ به کار می آید. پژوهش حاضر با تکیه بر چنین دیدگاهی به عنوان پژوهشی توصیفی و کاربردی و به روش کتابخانه ای (اسنادی صورت گرفته و به بازخوانی روایت اسطوره ای دو تن از شاهان پیشدادی پرداخته است. در این بررسی دو نگاره از شاهنامه شاه تهماسب بر اساس شخصیت و جایگاه قهرمان اسطوره انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش نشان میدهد که هر چند نمادهای موجود در اثر نگارگران شاهنامه، شاه طهماسبی تا حدودی متاثر از نوشتار فردوسی است اما نگارگر به عنوان هنرمندی مستقل ردی از نمادهای مورد نظر خود را نیز در اثر به جا گذاشته است و در نهایت امر شاعر و نگارگر هر دو شاهان پیشدادی را قهرمان اسطوره ایرانی دانسته و خودآگاهی قوم ایرانی و تثبیت هویت این قوم را وامدار ایشان اند.