شناسایی مولفه های گفتمان ژئوپلیتیکی حزب بعث عراق در غیریت سازی نسبت به ایران در سال ۱۹۸۰ در چارچوب دیدگاه "لاکلائو" و "موفه"

یکی از مهمترین رویکردهای ژئوپلیتیک انتقادی؛ شناخت عملکرد گفتمان ها در ظهور کنش های ژئوپلیتیک کشورها می باشد. از منظر "لاکلا" و "موفه" این متن ژئوپلیتیک؛ در مقطعی از تاریخ بوسیله گفتمان اجتماعی- سیاسی حاکم ساخت مند گردیده و از منظر هویتی در تمایز با دیگر گفتمان ها معنا یافته است. در این راستا الگوی قلمروگستری حزب بعث عراق به رهبری صدام و حمله به ایران در سال ۱۹۸۰ زمینه ساز گسست معنایی با پارادایم ژئوپلیتیکی دوران حکومت پادشاهی در عراق بود. چرا که در دوران پادشاهی در عراق علی رغم وجود اختلافات مرزی لیکن مصالحه و گفتگو جهت رسیدن به توافق همواره در گفتمان ژئوپلیتیکی دو کشور وجود داشت. لیکن با به قدرت رسیدن حزب بعث و همچنین با وقوع انقلاب اسلامی در ایران اختلافات مرزی به گونه ای در چارچوب تعارضات گفتمانی تفسیر گردید که به یک جنگ تمام عیار منتهی گردید. در این پژوهش کوشش گردیده چگونگی مفصل بندی مولفه های گفتمانی حزب بعث عراق در برابر ایران در سال۱۹۸۰ از منظر "لاکلا" و "موفه" مورد کنکاش و بررسی قرار گیرد. یافته های تحقیق نمایان گر آن است که در دوره حکومت صدام حسین در عراق با هژمونیک شدن دال مرکزی ناسیونالیسم عربی به گونه فزاینده ای نیاز به غیریت سازی قومی شکل گرفت و از این رو دفاع و گسترش مرزهای امت عربی در برابر ایرانیان به امری ژئوپلیتیکی بدل گردید. ضمن اینکه معارضه گفتمانی حزب بعث با گفتمان تشیع انقلابی در ایران توانست تمایزآفرینی میان ایران شیعی و جهان اهل تسنن را پررنگ نموده و کشور عراق را نگهبان مرزهای شرقی جهان عرب معرفی نماید.

شناسایی مولفه های گفتمان ژئوپلیتیکی حزب بعث عراق در غیریت سازی نسبت به ایران در سال ۱۹۸۰ در چارچوب دیدگاه "لاکلائو" و "موفه" Keywords:

"غیریت سازی" , "حزب بعث" , "گفتمان ژئوپلیتیکی" , "جنگ" , "ایران"