تاثیر اسیدهای آمینه بر صفات مورفوفیزیولوژیکی و اسانس گیاه دارویی زرین گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss.) در شرایط تنش خشکی
Publish place: Plant Production Research، Vol: 31، Issue: 4
Publish Year: 1403
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 32
This Paper With 28 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- I'm the author of the paper
Export:
Document National Code:
JR_JOPP-31-4_006
Index date: 18 March 2025
تاثیر اسیدهای آمینه بر صفات مورفوفیزیولوژیکی و اسانس گیاه دارویی زرین گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss.) در شرایط تنش خشکی abstract
سابقه و هدف: گیاه دارویی Dracocephalum kotschyi Boiss. که به طور معمول در فارسی به زرین گیاه یا بادرنجبویه دنایی نامیده می شود از خانواده نعناعیان و از گیاهان دارویی و با ارزش و بومی ایران و در معرض انقراض می باشد. از مواد موثره مهم در این گیاه می توان از دسته هیدروکربن های مونوترپنه (آلفا-پینن، گاما-ترپینن، نرال، ژرانیال، نرول، ژرانیول، لیمونن، کاواکرول و تیمول)، مونوترپن های اکسیژن دار (آلفا-کامفولن آلدئید)، سزکویی ترپن ها (کاریوفیلن) و ژرانیل استات از دسته استات های اسیدهای کربوکسیلیک را نام برد. عوامل محیطی منجر به تغییراتی در رشد، کمیت و کیفیت ترکیبات فعال (نظیر آلکالوئیدها، گلیکوزیدها، استروئیدها و روغن های فرار) گیاهان دارویی و معطر می شوند. در میان عوامل محیطی، تنش کمبود آب نقش مهمی در سنتز متابولیت های ثانویه گیاهان دارویی و معطر در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران، ایفا می کنند. تنش خشکی اثرات تعیین کننده در رشد گیاهان و عملکرد دارد و می تواند منجر به ایجاد اختلال و بر هم زدن تعادل بین سیستم تدافعی آنتی اکسیدانی گیاه و رادیکال های آزاد، از طریق یکسری واکنش های بیوشیمیایی بشود، به نحوی که منجر به خسارت سلولی می گردد. در این راستا، اسیدهای آمینه نقش مهمی در ایجاد تحمل گیاهی به تنش خشکی دارند. جهت برآورد تاثیر اسیدهای آمینه در شرایط تنش خشکی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و اسانس گیاه زرین گیاه و تعیین بهترین اسید آمینه، این پژوهش انجام شد.مواد و روش ها: تحقیق حاضر از بهار (اردیبهشت ماه) ۱۴۰۱ تا پاییز (مهرماه) ۱۴۰۲ در شهرکرد به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید. تیمارهای دوره آبیاری (۳، ۶ و ۹ روز یکبار) در کرت های اصلی و محلول پاشی برگی اسیدهای آمینه (لیزین، متیونین، فنیل آلانین و پرولین) در کرت های فرعی قرار گرفتند. در هر سال، در سه مرحله از زمان ۴-۸ برگی هر ۱۰ روز یکبار تا قبل از برداشت محلول پاشی انجام شد و در زمان گلدهی کامل اقدام به برداشت شد. اسانس گیری به روش تقطیر توسط دستگاه کلونجر و تشخیص ترکیبات اسانس پس از آماده سازی، بواسطه دستگاه GC/MS انجام شد.یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که اسیدهای آمینه به طور معنی داری بر صفات مورفوفیزیولوژیکی و اسانس زرین گیاه تاثیر معنی دار داشتند. بیشترین مقادیر محتوای کلروفیل (۳۳/۲-۵۹/۲ میلی گرم در گرم وزن تر)، فنول (۳۱/۲-۴۵/۲ میلی گرم در گرم وزن تر) و اسانس (۰۱/۱-۱۲/۱ درصد) از گیاهان تحت تیمار با متیونین (۵/۲ گرم در لیتر) و فنیل آلانین (۱۰۰ میکرومولار) با دوره آبیاری ۳ روز یکبار بدست آمد. بر اساس نتایج بدست آمده از تجزیه اسانس توسط GC/MS ترکیبات اصلی و تعیین کننده کیفیت اسانس شامل آلفا-پینن (۵۱/۲۳-۵۴/۲۴ درصد)، نرال (۹۲/۱۲-۵۱/۱۴ درصد)، ژرانیال (۵۴/۱۴-۲۳/۱۶)، لیمونن (۹۲/۸-۲۱/۹ درصد) از دسته هیدروکربن های مونوترپنه و ژرانیل استات (۷۸/۸-۱۴/۹ درصد) از دسته استات های اسیدهای کربوکسیلیک بودند. آلفا-پینن از دسته هیدروکربن های مونوترپنه جزء اصلی اسانس گیاهان زرین گیاه بود.نتیجه گیری: خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و اسانس زرین گیاه تحت تاثیر دوره های آبیاری و اسیدهای آمینه تغییرات معنی داری داشتند. متیونین و فنیل آلانین افزایش معنی داری بر هیدروکربن های مونوترپنه داشتند به نحوی که میزان افزایش این ترکیبات نسبت به گیاهان شاهد به طور تقریبی بیش از ۴۵ درصد بود. در نهایت، محلول پاشی متیونین (۵/۲ گرم در لیتر) به عنوان یک راهکار مناسب، می تواند نقش موثری در بهبود صفات مورفوفیزیولوژیکی و اسانس زرین گیاه تحت شرایط اقلیمی مشابه داشته باشد.
تاثیر اسیدهای آمینه بر صفات مورفوفیزیولوژیکی و اسانس گیاه دارویی زرین گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss.) در شرایط تنش خشکی Keywords:
تاثیر اسیدهای آمینه بر صفات مورفوفیزیولوژیکی و اسانس گیاه دارویی زرین گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss.) در شرایط تنش خشکی authors
مهراب یادگاری
نویسنده مسئول، مرکز تحقیقات تغذیه و محصولات ارگانیک، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
