سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

گونه شناسی «تفکر انتقادی» و واکاوی آن در تمدن اسلامی ایرانی (از اواخر قرن ۳ تا اوایل قرن ۷)

Publish Year: 1404
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 23

This Paper With 26 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_COTH-16-1_007

Index date: 18 March 2025

گونه شناسی «تفکر انتقادی» و واکاوی آن در تمدن اسلامی ایرانی (از اواخر قرن ۳ تا اوایل قرن ۷) abstract

هدف این مقاله تبیین معنای درست تفکر انتقادی و نقش آن در فراز و فرود تمدن ها است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی در ابتدا دو گونه رویکرد ایجابی یا «تفکر نقاد پذیرنده و سازنده»؛ و رویکرد سلبی یا «تفکر نقاد ستیزنده و مخرب» از هم بازشناسی شد. در ادامه نشان داده شد که تفکر انتقادی ایجابی، بر خلاف نوع سلبی آن، همواره توام با گونه ای از تساهل و خلاقیت است و از لوازم پیشرفت جوامع بشری محسوب می شود. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می دهند یکی از عوامل مهم شکوفایی تمدن اسلامی (از قرن سوم تا اواسط قرن پنجم) وجود فضای آزادی اندیشه توام با تفکر انتقادی ایجابی بوده است. در این دوره رابطه متقابل نهاد سیاست و نهاد علم موجب هم افزایی شد و دانشمندان و حاکمان (به ویژه سامانیان و آل بویه) در تعاملی دوسویه نقش خود را در بالندگی تمدن اسلامی به خوبی ایفا کردند. در نقطه مقابل در قرون بعدی بواسطه ایجاد فضایی با منطق تک گفتاری و جزمی، سیر نزولی این تمدن درخشان اتفاق افتاد. پیشینه تمدنی مذکور و تامل در آن می تواند چراغ راهی در مسیر تحقق تمدن نوین اسلامی ایرانی در آینده باشد

گونه شناسی «تفکر انتقادی» و واکاوی آن در تمدن اسلامی ایرانی (از اواخر قرن ۳ تا اوایل قرن ۷) Keywords:

گونه شناسی «تفکر انتقادی» و واکاوی آن در تمدن اسلامی ایرانی (از اواخر قرن ۳ تا اوایل قرن ۷) authors

مسعود مطهری نسب

استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت (ع)، دانشگاه اصفهان اصفهان، ایران

عبدالرسول مشکات

استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت (ع)، دانشگاه اصفهان اصفهان، ایران

محمد بید هندی

دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت (ع)، دانشگاه اصفهان اصفهان، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
قرآن کریمآذربایجانی، نفیسه، شکرانی، رضا، و آذربایجانی مسعود (۱۳۹۹). تبیین ...
https://doi.org/۱۰.۲۲۰۳۴/jksl.۲۰۲۱.۱۲۹۴۵۴ابراهیمی دینانی، غلام حسین (۱۳۷۵). ماجرای فکر فلسفی در اسلامی. ...
ابن اثیر (۱۳۶۵). الکامل (محمدابراهیم باستانی پاریزی، مترجم). دنیای کتاب ...
ابن القفطی (۱۴۲۶ق). اخبار العلماء باخبار الحکماء. دار الکتب العلمیه ...
ابن جوزی (۱۳۵۸). ابوالفرج عبدالرحمن، المنتظم. دائره المعارف عثمانیه ...
ابن کثیر (۱۹۶۶م). البدایه و النهایه. مکتبه المعارف ...
ابن مسکویه رازی، ابوعلی احمد (۱۳۷۶). تجارب الامم (علینقی منزوی، ...
ابن ندیم، محمد بن اسحاق (۱۳۶۶). الفهرست (محمدرضا تجدد، مترجم). ...
ابن سینا (۱۴۰۳ق). الاشارات و التنبیهات، شرح خواجه نصیرالدین طوسی. ...
ابن عطیه، مقاتل (بی تا). موتمر علمای بغداد (سید هدایت ...
احمدی، بابک (۱۳۷۳). مدرنیته و اندیشه انتقادی. نشر مرکز ...
اذکایی، پرویز (۱۳۸۴). حکیم رازی. نشر طرح نو ...
اسنوی، جمال الدین عبدالرحیم بن حسن (۱۳۹۰ق). طبقات الشافعیه. مطبعه ...
امینی، عبدالحسین (۱۳۸۷). الغدیر (محمدتقی واحدی، مترجم). بنیاد بعثت ...
برقی، احمد بن محمد (۱۳۷۱ق). المحاسن. انتشارات دار الکتب الاسلامیه ...
بیرونی، ابوریحان (۱۳۶۷). التفهیم. انتشارات هما ...
بیرونی، ابوریحان (۱۳۷۷). فی تحقیق ماللهند. حیدرآباد دکن ...
بیرونی، ابوریحان (۱۳۵۲). آثار الباقیه. انتشارات ابن سینا ...
توحیدی، ابوحیان (۱۹۳۹م). الامتاع و الموانسه. دارالمکتبه الحیاه ...
جواد، مصطفی (۱۳۷۵ق). الثقافه العقلیه و الحالات الاجتماعیه فی عصر ...
حسن زاده، حسن (۱۳۴۵). ابونصر فارابی و فلسفه او. مجله ...
دادبه، اصغر (۱۳۶۶). فخر رازی، اندیشمندی جستجوگر. مجله فرهنگ، (۱)، ...
دورانت، ویل (۱۳۷۳). تاریخ تمدن (ابوطالب صارمی، ابوالقاسم پاینده، ابوالقاسم ...
زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۶۵). دفتر ایام: مجموعه گفتارها، اندیشه ها ...
زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۵۳). فرار از مدرسه. انتشارات انجمن آثار ...
زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۸۷). کارنامه اسلام. انتشارات امیر کبیر ...
سام خانبانی، محمدجواد، و خائفی، عباس (۱۳۹۶). مصلحت بینی و ...
https://doi.org/۱۰.۲۲۱۲۴/wp.۲۰۱۷.۲۳۹۲سزگین، فواد (۱۳۷۱). گفتارهایی پیرامون تاریخ علوم عربی و اسلامی ...
شبلی، نعمانی (۱۳۱۷). آموزشگاه های قدیم در کشورهای اسلامی. ماهنامه ...
طباطبایی، سیدجواد (۱۳۸۶). خواجه نظام الملک. نشر نی ...
غزالی، محمد بن محمد (۱۳۶۳). تهافت الفلاسفه. انتشارات زوار ...
غزالی، محمد بن محمد (۱۳۷۴). میزان العمل. انتشارات سروش ...
غزالی، محمد بن محمد (۱۳۹۲). احیاء علوم الدین (دوره ۴ ...
غزالی، محمد بن محمد (۱۴۲۲ق). فضائح الباطنیه. انتشارات المکتبه العصریه ...
غزالی، محمد بن محمد (۱۳۴۹). اعترافات. موسسه مطبوعاتی عطایی ...
فارابی، ابونصر (۱۳۴۹). دعاوی قلبیه، مجموعه رسائل. دائره المعارف عثمانیه ...
فارابی، ابونصر (۱۳۸۹). احصاء العلوم (حسین خدیو جم، مترجم). شرکت ...
فاطمی، جمیله (۱۳۹۳). آموزش فلسفه با رویکرد تفکر انتقادی و ...
https://doi.org/۱-.۳-۴۹۷/ap.۲-۱۴.۵۹۳۳۸ فدایی عراقی، غلامرضا (۱۳۸۳). حیات علمی در عهد آل ...
فیضی، کریم (۱۳۸۴). دیباچه الاشارات و التنبیهات. انتشارات مطبوعات دینی ...
قاسمی اعظم، و یونسی، آریا (۱۳۹۹). مسئله اختیار و خلق ...
https://mi.khu.ac.ir/article-۱-۹۶-fa.htmlقزوینی رازی، عبدالجلیل (۱۳۵۸). بعض مثالب النواصب فی نقض بعض ...
کرمر، جوئل (۱۳۷۹). فلسفه در عصر رنسانس اسلامی (محمد سعیدحنایی ...
کسایی، نورالله (۱۳۶۳). مدارس نظامیه و تاثیرات علمی و اجتماعی ...
گوستاولوبون، شارل (۱۳۵۸). تمدن اسلام و عرب (محمدتقی فخرداعی گیلانی، ...
لاتوست، هنری (۱۳۵۴). سیاست و غزالی. بنیاد فرهنگ ایران ...
مایرز، چت (۱۳۷۴). آموزش تفکر انتقادی. انتشارات سمت ...
متز، آدام (۱۳۶۴). تمدن اسلامی قرن چهارم. انتشارات امیرکبیر ...
مجلسی، محمدباقر (۱۳۷۲). بحارالانوار. انتشارات اسلامیه ...
محقق، مهدی (۱۳۶۸). فیلسوف زکریای رازی. نشر نی ...
محمدی ری شهری، محمد (۱۳۸۶). میزان الحکمه. سازمان چاپ و ...
مطهری، مرتضی (۱۳۹۲). مجموعه آثار. انتشارات صدرا ...
معین، محمد (۱۳۸۷). فرهنگ فارسی. انتشارات فرهنگ نما ...
مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد (۱۳۶۱). احسن التقاسیم فی المعرفه ...
مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۸۸). مناظرات تاریخی امام رضا(ع) با پیروان ...
میراحمدی، منصور، و احمدی، عبدالرضا (۱۳۹۵). اهمیت و نقش تفکر ...
https://sm.psas.ir/article_۲۵۵۱۹.htmlar_info_pnl_citeمینوی، مجتبی (۱۳۶۷). نقد حال. شرکت سهامی انتشارات خوارزمی ...
نصر، سیدحسین (۱۳۸۳). سنت عقلانی اسلامی در ایران. قصیده سرا ...
نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (۱۳۸۶). شرح الاشارات و التبیهات. ...
نظام الملک، حسن بن علی (۱۳۸۶). سیاست نامه. نشر فردوس ...
هونکه زیگرید (۱۳۶۲). فرهنگ اسلام در اروپا (مرتضی رهبانی، مترجم). ...
یوسفی، غلامحسین (۱۳۷۲). دیداری با اهل قلم. انتشارات علمی ...
نمایش کامل مراجع