مطالعه تطبیقی گستره و ادراک «کل شی» در آیه «تبیانا لکل شی« از دیدگاه علامه طباطبایی و علامه حسن زاده آملی

آیه «۸۹ سوره نحل»، معروف به آیه «تبیان»، از جهات مختلفی مورد بررسی و کاوش مفسران و قرآن پژوهان قرار گرفته و بیشترین موضوع موردبحث، دلالت عبارت «کل شیء» بوده که پرسش هایی نیز در پی داشته است، اینکه چگونه متن قرآن می تواند حامل معانی کثیر باشد، به گونه ای که از آن تعبیر به «کل شیء» شود و چه کسانی و از چه طریقی می توانند به معانی آن دست یابند. هدف این پژوهش مقایسه و تطبیق دیدگاه های علامه طباطبایی و علامه حسن زاده در تبیین این دو مسئله بوده است: «گستره و شمول کل شیء» و اینکه «درک قرآن با وصف "تبیانا لکل شیء" ویژه چه کسانی است؟» نگارنده ضمن مطالعه آثار این دو مفسر در حوزه های یادشده و تحلیل آن ها دریافت که دیدگاه های ایشان همسو است و بین آن ها اختلاف ساختاری و ریشه ای وجود ندارد، بلکه تفاوت ها صرفا از جهت اجمال و تفصیل است و به نظر می رسد، پاسخ های علامه حسن زاده همان نگاه علامه طباطبایی بوده که از طریق معرفت نفس برهانی شده است. بر این اساس، دو حکیم از دو مسیر متفاوت آیه «تبیانا لکل شی ء» را بررسی کرده و به اصول واحدی رسیده اند که عبارت اند از: شمول کلی، ختمیت رسالت و کتاب، بیان رمزگونه، تاویل و طهارت.

مطالعه تطبیقی گستره و ادراک «کل شی» در آیه «تبیانا لکل شی« از دیدگاه علامه طباطبایی و علامه حسن زاده آملی Keywords:

تبیانا لکل شی ء , علامه طباطبایی , علامه حسن زاده آملی , تاویل قرآن , جامعیت قرآن