بررسی عوامل موثر فضای کالبدی بر تعاملات کودکان با استفاده از تکنیک چیدمان فضا و طراحی با امکانات دیجیتال (نمونه مورد بررسی مراکز نگهداری کودکان بی سرپرست )

با توجه به اینکه پرورش خلاقیت و توانمندی کودکان از ضروریات اجتماعی است، بسیاری از متخصصان بر نقش و اهمیت فضاهای کالبدی مناسب برای ایجاد تعامل کودکان با یکدیگر تاکید دارند. دراینمیان مراکز نگهداری از کودکان بی سرپرست اهمیت ویژه ای دارند چرا-که بخش عمده ای از زمان و محیط زندگی کودکان، در آنها سپری می شود و این فضاها باید بتوانند نیازهای اجتماعی و فردی ر ا برآورده سازند. بنابراین ارتقاء کیفیت این فضاها می تواند عالوهبر ایجاد سلامت و رشد قوای جسمی و روانی، در آموزش و خلاقیت آنها نیز تاثیرگذار باشد. ازاینرو تحقیق حاضر به بررسی چگونگی طراحی فضاها در این مراکز، با استفاده از تکنیک چیدمان فضا میپردازد. هدف، بررسی عوامل موثر فضای کالبدی بر تعاملات کودکان در این مراکز است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و همچنین کاربردی بوده و با راهبرد نمونه موردی و استفاده از افزونه Space syntax سعی دارد ابتدا شاخصهای تبیین کننده چیدمانفضا را ارائه و سپس با استفاده از سه تحلیل Axial، VGA وIsovist ، رابطه بین همنشینی فضاها را ارزیابی و تاثیر مولفه های چیدمان فضا را بر نحوه قرارگیری فضاها برای ایجاد تعامل بیشتر کودکان در مراکز نگهداری کودکان بیسرپرست مشخص کند. همچنین با مبنا قراردادن ارزشهای مورد بررسی و حفظ موقع یت و روابط میان فضاهای مختلف در گراف، الگویی را برای این مراکز ارائه نماید. نتایج بررسی پارامترهای میزان رازآلودگی و رویتپذیری، کنترل ، قابلیت کشف فضا و کشش بصری، میدان دید، یکپارچگی، پیوستگی، عمق کل و ویژگیهای فیزیک ی فضا نشان می دهد، خوانایی در ارتباط مستقیم با ساختار پالنی، تعداد ریزفضاها، فرم حیاط ها و قرینه بودن یا نبودن ساختار کلی پالن میباشد. خوانا بودن فضا فاکتور مهمی جهت برقراری تعاملات و ارتباط بهتر کودکان با فضا میباشد و در جذابیت و امنیت فضا نیز تاثیر قابل توجهی دارد. همچنین حریمهای بصری بر ادراک کاربران و کیفیت و رفتار فضایی محیط موثر بوده و به افراد در زمان حضور در فضا، کمک می کند.

Keywords:

فضا , کودک , تعامل , چیدمانفضا , Space syntax , پیکربندی فضایی