ارزیابی کیفیت آبهای زیرزمینی محدوده سلماس و پهنه بندی مناطق مستعد آلودگی

ارزیابی کیفیت آب، منجر به تسهیل و بهبود مدیریت منابع آب برای مصارف مختلف می گردد. در پژوهش حاضر، به منظور تعیین وضعیت کیفی آبخوان سلماس، از برخی شاخص های کیفی (شاخص خطر شوری، SAR، خطر منیزیم، باقیمانده کربنات سدیم، درصد سدیم، کلی، نفوذپذیری و همچنین نمودارهای پایپر، شولر، دوروف و شاخص WQI ) استفاده شد. لایه های اطلاعات محیطی این محدوده نیز با استفاده از ArcGIS ۱۰.۸ تهیه شدند. در نهایت جهت مکان یابی مناطق مستعد آسیب پذیری، از مدل انتروپی شانون در محیط نرم افزار MaxENT استفاده گردید. با توجه به یافته های این مطالعه، روند کلی تغییرات سطح ایستابی در آبخوان سلماس کاهشی بوده و متوسط سالانه این تغییرات، با ۳۸ سانتی متر افت و متوسط تغییر حجم آبخوان نیز با ۵۴/۴ میلیون مترمکعب افت برآورد گردید. تیپ آب در این محدوده، Mg-HCO۳، با خطر شوری و خطر منیزیم بالا، همراه با وضعیت مناسب از نظر شاخص های PI، KI، Na% ESR و RSC برآورد شد. از لحاظ شاخص WQI نیز، کیفیت آب زیرزمینی محدوده این آبخوان، در ۳/۸۱% با کیفیت خوب شناسایی گردید. بر اساس بررسی آنالیز حساسیت فاکتورهای موثر بر کیفیت آبخوان سلماس با استفاده از مدل مکسنت نیز، NDVI، انحنای سطح و فاصله از رودخانه بیشترین تاثیر و بافت خاک، کمترین اثرگذاری را بر آسیب پذیری نشان دادند. بر اساس نتایج مدل مکسنت، ۴۸/۲۳% آبخوان با پتانسیل آسیب پذیری متوسط تا بسیار زیاد برآورد گردید که شامل مراتع، اراضی کشاورزی و باغات می شود. دقت این برآورد طبق منحنی ROC، ۸۰% و در سطح "خیلی خوب" بدست آمد.

Keywords:

پایپر , شاخص کیفی آب , مکسنت , منحنی ROC , هیدروژئوشیمیایی