اهمیت آموزش حقوق شهروندی به دانش آموزان و تاثیر آن بر افزایش مسئولیت پذیری آنان

آموزش حقوق شهروندی به دانش آموزان از اساسی ترین ارکان تربیت اجتماعی و فرهنگی در جوامع معاصر به شمار می رود و نقش بسزایی در شکل گیری جامعه ای متعهد، آگاه و مسئولیت پذیر ایفا می کند. حقوق شهروندی مجموعه ای از حقوق و مسئولیت هاست که هر فرد به عنوان عضوی از جامعه باید از آن مطلع باشد تا بتواند مشارکت موثر و سازنده ای در جامعه داشته باشد. انتقال این مفاهیم به دانش آموزان، از همان سال های نخست تحصیل، زمینه ساز رشد اخلاقی، فکری و مدنی آن هاست و باعث نهادینه شدن ارزش هایی همچون احترام متقابل، برابری، عدالت، قانون مداری و حق طلبی در ذهن و رفتار طفلان می شود.یکی از مهم ترین دلایل اهمیت آموزش حقوق شهروندی، آماده سازی نسل آینده برای ایفای نقش فعال در فرآیندهای جمعی و اجتماعی است. دانش آموزانی که با مفاهیم اساسی حقوق و وظایف شهروندی آشنا هستند، بهتر می توانند ارزش های دموکراسی و مشارکت اجتماعی را درک و به کار ببندند. این آموزش ها می تواند منجر به افزایش قدرت تحلیل، انتقاد سازنده، مسوولیت پذیری، گسترش روحیه پرسشگری و همچنین مقابله با تبعیض و بی عدالتی گردد. علاوه بر این، آگاهی از حقوق خود و دیگران، باعث کاهش تعارضات و افزایش همدلی و احترام به تفاوت ها در محیط مدرسه و اجتماع می شود.از منظر تربیتی، آموزش حقوق شهروندی ابزار موثری برای کاهش آسیب های اجتماعی چون خشونت، بی انضباطی، بی احترامی و نقض حقوق دیگران است. دانش آموزان یاد می گیرند که در برابر قانون، حقوق و مسئولیت های معینی دارند و رفتارهای فردی و جمعی آن ها می بایست در چارچوب قواعد پذیرفته شده اجتماعی باشد. این امر موجب تقویت وجدان جمعی و شکل گیری هویت اجتماعی سالم در جوانان خواهد شد.از سوی دیگر، فضای آموزشی مدرسه بستر مناسبی برای تمرین عملی حقوق شهروندی است؛ دانش آموزان می توانند در فعالیت های گروهی، شوراهای دانش آموزی، پروژه های اجتماعی و برنامه های داوطلبانه مشارکت کنند و با تجربه عملی، اهمیت رعایت حقوق و قانون را عمیق تر درک نمایند. همچنین این آموزش کمک می کند تا کودکان و نوجوانان خود را در برابر سوء استفاده ها و پایمال شدن حقوق شان مسئول دانسته و برای دفاع از حقوق خود و دیگران توانمند شوند.در پایان می توان گفت آموزش حقوق شهروندی به دانش آموزان، نه تنها برای ارتقاء سطح آگاهی و مهارت های فردی و اجتماعی آنان ضروری است، بلکه نقش تعیین کننده ای در توسعه پایدار و پیشرفت یک جامعه ایفا می کند. این آموزش می تواند زمینه ساز شکل گیری جامعه ای مدنی، مسئول و قانون مدار باشد که در آن تمامی افراد از حقوق برابر برخوردار بوده و در تحقق عدالت و آزادی اجتماعی مشارکت فعال دارند. به همین سبب، توجه جدی به محتوا، روش ها و ابزارهای آموزشی مرتبط با حقوق شهروندی در مدارس، ضرورتی غیرقابل انکار در فرایند تعلیم و تربیت است.

Keywords:

حقوق شهروندی , دانش آموزان , مسئولیت پذیری , آموزش , مدرسه