نقش آتش نشانی در توسعه پایدار شهری و حفاظت از محیط زیست

توسعه پایدار شهری یکی از اصول بنیادین مدیریت نوین شهرهاست و دستیابی به آن نیازمند تعامل موثر میان نهادهای مختلف شهری است یکی از ارکان اصلی تحقق توسعه پایدار، نظام جامع مدیریت بحران و ایمنی شهری است که آتش نشانی به عنوان نهادی محوری در آن نقش آفرینی می کند آتش نشانی نه تنها در واکنش و مقابله با سوانح و حوادث، بلکه در پیشگیری، آموزش، فرهنگ سازی و ارتقاء تاب آوری شهری سهم بسزایی دارد با رشد شهرنشینی و گسترش ساخت وسازها، آسیب پذیری محیط زیست شهری در برابر آتش سوزی ها و حوادث افزایش یافته است و پیامدهای زیست محیطی آن می تواند برای منابع طبیعی شهرها تهدیدآمیز باشد اقدامات آتش نشانی در مهار و پیشگیری از حریق در جنگل ها و مراتع، حفظ منابع طبیعی و جلوگیری از گسترش بحران های محیط زیستی نقش کلیدی دارد علاوه بر واکنش سریع، نقش آموزشی آتش نشانی در ارتقای فرهنگ ایمنی و حفاظت از محیط زیست به مراتب اهمیت بیشتری پیدا کرده است اجرای طرح های آموزش همگانی و فرهنگ سازی زیست محیطی در مدارس، محلات و رسانه ها موجب افزایش آگاهی اجتماعی و مشارکت شهروندان برای حفظ محیط زیست خواهد شد به کارگیری فناوری های نوین و دوستدار محیط زیست در تجهیزات و عملیات اطفای حریق، مدیریت اصولی پسماندها و پساب های حاصل از عملیات، و تعامل با نهادهای زیست محیطی و مدیریت شهری از جمله رویکردهای جدید آتش نشانی برای کاهش اثرات منفی زیست محیطی است از سوی دیگر، حضور فعال و مشورتی آتش نشانی در برنامه ریزی شهری و استانداردسازی ایمنی فضاهای شهری، بستر لازم برای تحقق شهرهای تاب آور و محیط زیست پایدار را فراهم می آورد علی رغم پیشرفت ها، چالش هایی چون کمبود منابع مالی و انسانی، نیاز به توسعه آموزش های تخصصی و تقویت همکاری های فرابخشی همچنان باقی است که باید با اتخاذ راهبردهای اداری و فنی نوین، شرایط لازم برای ایفای بهتر نقش آتش نشانی در مسیر تحقق توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست شهری فراهم گردد این مقاله با مرور مبانی نظری و تجارب عملی، به تبیین ابعاد و فرصت های نقش آتش نشانی در حفاظت از محیط زیست و دستیابی به توسعه پایدار شهری می پردازد و بر لزوم توجه سیاست گذاران به ارتقای این نهاد در چشم انداز آینده شهرهای ایران تاکید می نماید

Keywords:

آتش نشانی , توسعه پایدار شهری , حفاظت از محیط زیست , مشارکت شهروندان , مدیریت پسماند