مطالعه عملکرد کودهای شیمیایی اوره و سولفات پتاسیم بر فرسایش آبی خاک ها با دستگاه شبیه ساز باران (مطالعه موردی: منطقه حیدره همدان)

فرسایش آبی و بادی دو عامل اصلی تخریب خاک می باشند. اما این دو فرآیند به تنهایی و بدون دخالت های انسانی موجب فرسایش طبیعی شده و خطرات زیادی را برای خاک ندارند. خاک نه تنها امنیت غذایی را فراهم می کند و حافظ منابع آب است، بلکه بر آب و هوای جهانی نیز تاثیر می گذارد. خاک آلاینده های آب را کاهش داده و همچنین ذخیره گاه کربن است. نیاز به خاک از نظر اقتصادی در کشورهای درحال توسعه جهان بیشتر است چرا که در این مناطق کشاورزان محروم منابع کافی برای انجام شیوه های کنترل فرسایش ندارند و در نتیجه خطرات فرسایش خاک هم چنان روبه افزایش است .به منظور بررسی تاثیر کودهای شیمیایی اوره و سولفات پتاسیم به خاک های منطقه حیدره همدان  سه ایستگاه نمونه برداری انتخاب شده، و سپس آزمایش های پایه خاک از جمله دانه بندی نمونه های خاک،  تعیین Gs،  حدود آتربرگ، آزمایش پین هول، تعیین درصد کربنات کلسیم، تعیین ماده آلی، تعیین کلر، تعیین مقدار سولفات و pH  بر روی نمونه های خاک پایه انجام شد. در این راستا به نمونه های خاک ایستگاه های مورد مطالعه مقادیر درصدهای ۱%، ۳%، ۵%، ۷% و ۹% کود شیمیایی اوره و کود شیمیایی سولفات پتاسیم به طور مجزا اضافه گردید. سپس، آزمایش های پین هول و نیز فرسایش با استفاده از دستگاه شبیه ساز باران با درصدهای مختلف از کود شیمیایی های ذکر شده بر روی نمونه های خاک هر سه ایستگاه در شیب های ۱۰، ۲۰، ۳۰ و ۴۰ درجه انجام گردید. نتایج آزمایش فرسایش نشان می دهد که با افزایش مقادیرکودهای شیمیایی مقدار خاک فرسایش یافته در همه ایستگاه های نمونه برداری کاهش چشمگیر داشته است. علت کاهش میزان فرسایش را می توان به افزایش نفوذپذیری خاک و کاهش میزان رواناب، با افزایش مقادیر کودهای شیمیایی مصرفی و نیز عدم ثاثیر کودهای مورد استفاده بر میزان واگرایی خاک، مرتبط دانست.

Keywords:

Dispersive , compacted soil , permeability , runoff , dip. , واگرایی , خاک متراکم , نفوذپذیری , رواناب , شیب.