تحلیلی بر سطح توسعه یافتگی مناطق شهری مشهد از منظر کامیابی شهری

هدف: یکی از مفاهیمی که طی سال­ های اخیر به مثابه راهکاری برای چاره ­جویی چالش ­های برآمده از روند روزافزون شهرنشینی و راهی برای حصول شهرها به سمت پایداری مطرح شده، مفهوم کامیابی شهری بوده است. کامیابی شهری به مثابه رویکردی کل­ نگر و جامع محسوب می­ شود که موفقیت، سلامتی، پیشرفت و بهروزی را توصیف می ­کند و با ارتقای کیفیت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی، زمینه لازم برای زیست­ پذیری و پایداری شهرها را فراهم می­ آورد. شهر مشهد به مثابه دومین کلان شهر پرجمعیت کشور و مناطق شهری آن در شرایطی ناهمگن و نامتعادلی از منظر پیشرفت، رفاه و کامیابی قرار دارند. بدین ترتیب، این پژوهش در راستای سنجش و تحلیل سطح توسعه­ یافتگی مناطق شهری مشهد از منظر مولفه ها و شاخص­ های تلفیقی کامیابی شهری انجام گرفته است.روش و داده: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به صورت توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است. داده­ های موردنیاز این پژوهش از ابزار پرسشنامه گردآوری شده و نتایج حاصله از آن با استفاده از تحلیل خوشه ­ای و تکنیک تاپسیس مورد تجزیه ­وتحلیل قرار گرفته است.یافته ها: یافته ­های این پژوهش نشان می ­دهد که مناطق شهری مشهد از منظر کامیابی شهری، در شرایط ناهمگن و نامتعادلی قرار دارند. طوری که منطقه ۱ در سطح نسبتا بسیار مطلوب، مناطق ۸، ۹ و ۱۳ در سطح مطلوب، مناطق ۲، ۳، ۶، ۱۰، ۱۱ و ۱۲ در سطح نسبتا مطلوب و مناطق ۴، ۵ و ۷ در سطح نسبتا نامطلوب از این حیث قرار گرفتند و در این بین، مناطق ۱، ۱۳ و ۹ در قیاس با سایر مناطق از کامیابی بیشتری برخوردار بوده و مناطق ۷، ۵ و ۴ از این حیث در رتبه­ ی آخر قرار گرفته­ اند.نتیجه گیری: نتایج نشان می ­دهد که هرچند تمامی مناطق شهری مشهد از درجه کامیابی حداقلی برخوردار بوده؛ اما با این وجود، بیشتر این مناطق از منظر کامیابی شهری در شرایط مطلوبی قرار ندارند که این مسئله نیازمند توجه مسئولان و مدیران شهری شهر مشهد است.نوآوری، کاربرد نتایج: چارچوب سنجشی این پژوهش از جامعیت بیشتری برخوردار بوده و همچنین در سطح شهر مشهد نیز، مسئله کامیابی شهری مورد توجه قرار نگرفته است.

Keywords:

بهروزی , کامیابی شهری , تحلیل خوشه ای , تکنیک تاپسیس , شهر مشهد