مطالعه عمق موهو با استفاده از داده های گرانی سنجی در محدوده شمال غرب ایران

ناپیوستگی موهورویچ (موهو) به عنوان مرز میان پوسته و گوشته بالایی، نقشی کلیدی در درک ساختار و تکامل ژئودینامیکی فلات ایران دارد. هدف این پژوهش برآورد سه بعدی عمق موهو در شمال غرب ایران با استفاده از روش وارون سازی غیرخطی داده های گرانی است. تغییرات توپوگرافی موهو به ویژه در مناطقی با تغییرات ضخامت پوسته ای متوسط تا شدید، در داده های گرانی نمایان می شود، برای دستیابی به تخمین دقیق از عمق حوضه های رسوبی از طریق داده های گرانی، جداسازی موثر سیگنال ناشی از ناپیوستگی موهو به عنوان یک گام ضروری محسوب می شود. در این مطالعه، از مدل مرجع عمق اولیه مبتنی بر توموگرافی لرزه ای با طول موج بلند بهره گیری شده و سپس مدل اولیه با استفاده از داده های آنومالی بوگه اصلاح گردید. روش وارون سازی بر پایه گسسته سازی سطح زیرین به منشورهای عمودی و محاسبه اثرات گرانی آن ها با الگوریتم لونبرگ–مارکوارت پیاده سازی شده است. نتایج نشان می دهد که عمق موهو در منطقه مورد مطالعه تغییراتی از این قبیل دارد؛ به طوری که بیشترین عمق در زیر ناحیه ارومیه–دختر حدود ۵۳- کیلومتر و کمترین عمق در حوضه جنوبی دریای کاسپین در حدود ۳۰- کیلومتر برآورد شد. در نواحی تالش و زیر کوه آتشفشانی سبلان بیشترین اختلاف با مدل اولیه مشاهده گردید و عمق موهو در این مناطق حدود ۴۳- کیلومتر تعیین شد. روند کلی موهو اولیه در نتایج نهایی حفظ شده و برآوردها با داده های مستقل لرزه ای و مطالعات پیشین سازگار هستند.

Keywords:

عمق موهو , وارون سازی گرانی , فلات شمال غرب ایران