سیاست بی طرفی و قدرت نرم: تحلیل نقش میانجیگرایانه عمان در منازعات منطقه ای (مطالعه موردی مناقشه ایران و آمریکا)

این پژوهش به بررسی نقش میانجی گرانه سلطنت عمان در منازعات منطقه ای، به ویژه در روابط ایران و آمریکا، می پردازد. عمان در میان کشورهای خاورمیانه، با اتخاذ سیاست بی طرفی و دیپلماسی نرم، توانسته جایگاهی قابل توجه به عنوان یک میانجی مورد اعتماد در منازعات منطقه ای و بین المللی کسب کند. این سیاست خارجی مستقل، به ویژه در دوران سلطان قابوس و ادامه آن در عصر هیثم بن طارق، بر پایه اصولی چون احترام به تمامیت ارضی، عدم مداخله، همکاری منطقه ای، و تلاش برای صلح، شکل گرفته است. تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و منابع کتابخانه ای، انگیزه های عمان برای ایفای نقش میانجی گر را در سه سطح بررسی می کند: ۱. کسب اعتبار بین المللی، ۲. ایفای نقش رهبر منطقه ای، ۳. انجام وظیفه ای اسلامی مبتنی بر دعوت به صلح. در این راستا، اقدامات عمان در مواردی مانند مناقشات ایران و آمریکا، ایران و عربستان، و بحران های خلیج فارس نشان دهنده تداوم سیاستی واقع گرایانه و فعال در عرصه دیپلماسی منطقه ای است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که گرچه میانجیگری عمان عمدتا منجر به راه حل های کوتاه مدت شده و فاقد نهادسازی های پایدار در حل منازعات است، اما توانسته با تکیه بر اعتمادسازی، بی طرفی، و مناسبات متوازن با بازیگران درگیر، در کاهش تنش ها موثر باشد. جایگاه ژئوپلیتیکی عمان در تنگه هرمز و روابط حسنه اش با طرف های مختلف، این کشور را به یک بازیگر منحصر به فرد در عرصه صلح سازی منطقه ای بدل کرده است.

Keywords:

عمان , میانجیگری , سیاست بی طرفی , روابط ایران و آمریکا , قدرت نرم