بررسی حقوقی قطع درمان در بیماران نباتی با نگاهی تطبیقی به نظام حقوقی فرانسه و فقه اسلامی

این پژوهش به بررسی حقوقی قطع درمان در بیماران در حالت حیات نباتی پایدار (PVS) با رویکرد تطبیقی بین نظام حقوقی ایران، مبتنی بر فقه اسلامی، و نظام حقوقی فرانسه می پردازد. حیات نباتی، وضعیتی است که بیمار با وجود فعالیت ساقه مغز و علائم حیاتی نظیر تنفس خودبه خود و چرخه خواب و بیداری، به دلیل تخریب قشر مغز فاقد هوشیاری، اراده و تمییز است. در ایران، ارزش مطلق حیات، ریشه در مبانی فقهی (آیه ۳۲ سوره مائده) داشته و قطع درمان را به دلیل خطر اتهام قتل عمد محدود کرده، در حالی که بیماران نباتی معادل مجانین تلقی شده و مشمول احکام حجر می شوند (مواد ۱۲۰۷ و ۱۲۱۸ ق.م). در مقابل، فرانسه با قانون لئونتی (۲۰۰۵) و پرونده ونسان لامبرت، چارچوبی منسجم مبتنی بر خودمختاری بیمار و کرامت انسانی ارائه کرده که قطع درمان را در شرایط خاص مجاز می داند. این مطالعه با روش توصیفی-تحلیلی و تطبیقی، خلاهای قانونی ایران در تعریف حیات نباتی، قیمومیت، دیه، و قطع درمان را شناسایی کرده و پیشنهاداتی نظیر تدوین تعریف قانونی، ایجاد پروتکل های قطع درمان با رعایت قواعد فقهی (لاضرر)، و تقویت وصیت نامه های حقوقی ارائه می دهد. یافته ها نشان دهنده ضرورت هماهنگی بین مبانی فقهی، حقوقی و پزشکی برای حمایت موثر از این بیماران است.

Keywords:

حیات نباتی پایدار , قطع درمان , نظام حقوقی ایران , نظام حقوقی فرانسه , فقه اسلامی , قانون لئونتی