سفرنامه های فارسی به مثابه گفتمان فرهنگی-تاریخی: بررسی زبان و روایت در متون دوره قاجار

سفرنامه نویسی در ادبیات فارسی، به ویژه در دوره قاجار، از جایگاه صرفا گزارشی فراتر رفته و به بستری برای بازنمایی فرهنگ، هویت و تحولات تاریخی ایران بدل شده است. این مقاله با رویکردی میان رشته ای، به تحلیل زبان و ساختار روایی سفرنامه های فارسی دوره قاجار می پردازد و نشان می دهد که چگونه این متون، گفتمان هایی فرهنگی-تاریخی را شکل می دهند. با تمرکز بر سفرنامه های ناصرالدین شاه، حاج سیاح و اعتمادالسلطنه، مقاله حاضر تلاش می کند تا با بهره گیری از نظریه های روایت شناسی و تحلیل گفتمان انتقادی، نحوه بازنمایی «خود»، «دیگری»، و مناسبات قدرت را در این متون بررسی کند. یافته ها نشان می دهند که زبان سفرنامه ها نه تنها ابزار توصیف، بلکه سازنده معنا و حافظه فرهنگی است.

Keywords:

سفرنامه , گفتمان فرهنگی , روایت , زبان فارسی , دوره قاجار