مرور نظام مند جامع ایسکشوالیتی فاقد کشش، جنسی: هویت یابی و اختلال پنداری بینشهای جهانی و پیامدهای بومی سازی در ایران

ایسکشوالیتی به عنوان تجربه ای چندبعدی و هویتی پرسشهای مهمی در حوزه هویت جنسی روابط و سلامت روان مطرح میکند. با وجود رشد ادبیات جهانی شواهد پراکنده ناهمگون و عمدتا غرب محور است و در زمینه ایران تقریبا داده ای وجود ندارد. این مرور نظام مند با هدف جمع بندی یافتههای جهانی و شناسایی شکافهای پژوهشی برای بومی سازی انجام شد. جستجو در پایگاه های Scopus, PsycINFO, PubMed و Google Scholar با کلیدواژه های asexual identity, asexuality و identity formation انجام شد. مطالعات کیفی، کمی و مخلوط روش که به هویت یابی، روابط سلامت روان یا چالشهای اجتماعی پرداخته بودند، بدون محدودیت زبانی وارد شدند. استخراج داده و ارزیابی کیفیت به صورت دو برابر مستقل صورت گرفت و سنتز تماتیک و روایتی برای تحلیل به کار گرفته شد. نتایج نشان داد (۱) ایسکشوالیتی پدیده ای طیفی و سیال است و تعاریف پژوهشی ناهمگناند؛ (۲) فرایند هویت یابی به دسترسی به واژگان و حمایت اجتماعی وابسته است (۳) روابط ایسکشوالها متنوع و مبتنی بر مذاکره اند؛ (۴) بار روانی عمدتا ناشی از آستیگما، پزشکی سازی و فقدان حمایت است نه ذات هویت؛ و (۵) شواهد از جوامع غیرغربی، به ویژه ایران، به شدت محدود است ایسکشوالیتی فی نفسه اختلال تلقی نمیشود و فشارهای منفی بیشتر محصول عوامل اجتماعی و فرهنگی است. در ایران نیاز فوری به مطالعات اپیدمیولوژیک اعتبارسنجی، ابزارها، پژوهشهای کیفی و طولی و طراحی مداخلات آموزشی و حمایتی وجود دارد. تقویت آموزش حرفه ای و سیاستهای حساس جنسیتی نیز از اولویت هاست.

Keywords:

ایسکشوالیتی , هویت , جنسی , هویت یابی , سلامت روان , روابط , استیگما