رابطه طول تاژک اسپرم با درصد لقاح در تاسماهی ایرانی

بررسی مورفولوژی اسپرم در ماهیان خاویاری نشان می دهد که این سلولها حاوی قسمتهای سر، قطعه میانی و تاژک می باشند. تاژک در اسپرم ماهیان به دلیل نقش آن در حرکت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) از ماهیان خاویاری دریای خزر است که در مراکز تکثیر و بازسازی ذخایر مورد تکثیر مصنوعی قرار گرفته و کیفیت اسپرم مولدین، با ارزیابی تحرک سلولی صورت می گیرد. در این تحقیق، رابطه طول تاژک با درصد لقاح نمونه اسپرمهای زیست سنجی شده مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور تعداد 16 مولد (با میانگین وزنی 45/774/16 کیلوگرم و میانگین طول کل 2/131/151 سانتی متر) با محدوده تراکم اسپرمی نزدیک به هم و میانگین 5/07/1 میلیارد اسپرم در میلی لیتر مورد مقایسه قرار گرفتند. از نمونه های استحصال شده در تکثیر مصنوعی تخمک استحصالی ماده های مولد به نسبت 10 میلی لیتر برای هر کیلوگرم تخمک، استفاده گردید و درصد لقاح حداکثر تا 24 ساعت بعد ثبت شد. قسمتی از نمونه های اسپرم تازه مورد سنجش مورفومتریک قرار گرفت. بررسی تراکم اسپرم در نمونه ها پس از رقیق سازی به نسبت 1:300 با سرم فیزیولوژی و شمارش با لام هماسیتومتر انجام شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که میانگین طول تاژک تاسماهی ایرانی (16=n) معادل 6/2  82/53 میکرومتر (محدوده 2/59-51/48 میکرومتر) بوده و بین اسپرم نرهای مختلف از این نظر تفاوت معنی دار وجود دارد (P<0.05). مقایسه درصد لقاح بدست آمده از نمونه اسپرمهای استحصال شده (95-67 درصد) حاکی از وجود یک اختلاف معنی دار بین قابلیت تکثیر نرهای مختلف است (P<0.05). همچنین در نمونه اسپرمهای با میانگین طول تاژک بلندتر شاهد درصد لقاح بیشتری هستیم. از آنجایی که طول بلندتر تاژک اسپرم تاسماهی ایرانی به ایجاد نیروی بیشتر در حرکت کمک می کند کاسته شدن از طول اسپرم این ماهی به معنای کاسته شدن از قدرت حرکت و در نتیجه افت سرعت خواهد بود که نتیجه آن در کاهش درصد لقاح دیده می شود. بررسی حاضر اهمیت کاربرد سنجش های مورفولوژیک اسپرماتوزوا در پیش بینی موفقیت لقاح در تاسماهی ایرانی را نشان می دهد.

Keywords:

اسپرماتوزویید , تاسماهی ایرانی , درصد لقاح , طول تاژک