تأثیر جهانی شدن بر معماری معاصر ایران

جهانی شدن، پدیده ای انکار ناپذیر در عالم امروز است و با پیشرفت های روز افزون بشری به ویژه در عرصه علوم، فناوری، ارتباطات و اطلاعات، حمل ونقل و... درارتباط است. جهان هر روز بیش از پیش به سوی تحقق تدریجی این امر گام بر میدارد. جهانی شدن از مفاهیم رایج حوزه های علمی، روشنفکری، سیاسی و هنری است که در کلیه فرایندها و مسائل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی در حال وقوع است. بنابراین انسان امروزی در دوره ای زندگی خودرا سپری می کند که با تحولات بسیار پیچیده ای مواجه است و در بسیاری از زمینه ها این پدیده ها و تحولات، انسان را با چالش و فرصت های گوناگون مواجه کرده است. از جمله این پدیده های فرهنگی معاصر، پدیده و فرایند جهانی شدن میباشد که از آثار و نتایج دوران مدرنیته، توسعه و پیشرفت فناوری اطلاعات است.افزایش وابستگی های جهانی، فشردگی فضا و زمان و درهم تنیدگی عناصر، توصیف کننده شرایط متکثر کنونی جهان است و جهانی شدن را به مقوله ای مناقشه برانگیز مبدل ساخته است. معماری و هنر جهانی می تواند هنر همزیستی و شکل دهی به ترکیبی متنوع از دیدگاه های متفاوت باشد، همان گونه که جهانی شدن را میتوان همبستگی تفاوتها نامید، فرایندی که با تکثر سامان یافته و تفاوتها در کنار احترام به مقوله های قومی و محلی، شرایط آفرینش و خلاقیت نوینی را ممکن می سازد و در نهایت به وحدت میرسد. البته جهانی شدن با یکسان سازی الگوهای فرهنگی و ارزش های هنری و معماری، میتواند به دنبال ایجاد تسلط فرهنگی بر جهان باشد که برای رسیدن به این هدف خواسته یا ناخواسته موجبات تضعیف فرهنگ های حاشیه ای و قومی و سبک های معماری و شهرسازی شود پس تاثیر جهانی شدن بر پدیده معماری و شهرسازی میتواند به دو صورت مثبت و منفی عمل نماید. تنوع گرایی، کثرت گرایی، التقاط و تعدد دیدگاه ها از اصیل ترین و با ارزش ترین شاخص- های معماری معاصردر دهه های اخیر است. گرایش به سمت دیدگاه جهانی شدن در معماری با جدایی و انفصال از گذشته و تاریخ رو به سوی معماری جهانی دارد. در اکثر موارد بدون آگاهی های نظری و شناخت دقیق مفاهیم فکری گرایش های جهانی، اندیشه معمار ایرانی را به تقلیدی ناآگاهانه و سطحی آورده است. در این مقاله پس از مشخص کردن معنا و مفهوم جهانی شدن، به تبیین رویکرد معماری ایران در برابر پدیدهای به نام جهانی شدن به همراه تعیین نقاط قوت و ضعف و علل آنها، پرداخته شده است. تحقیق حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است و نتایج مطالعات نشان می دهد که، جهانی شدن در ساخت – کالبدی شهرها، به ویژه از جنبه معماری ساختمان ها و بناها تاثیر گذاشته و سبب تغییر عناصر و ویژگی شهرها از منظر سلسه مراتبی، کالبدی و معماری شده است.

Keywords:

معماری معاصر ایران , جهانی شدن , ارزشهای معماری