مدیریت سطح ایستابی در راستای کاهش آلودگی نیترات منابع آبی

امروزه مصرف فراوان کود و سموم شیمیایی در کشاورزی باعث افزایش آلودگی در آب های سطحی و زیرزمینی شده است. در این میان کود نیتروژن یکی از پرمصرف ترین کودها و از علل اصلی آلودگی منابع آبی شرب می باشد. پژوهشگران جهت کاهش این ترکیب شیمیایی در آب راهکارهای مختلفی ارائه نموده اند که یکی از جدیدترین و کاربردی ترین روش ها مدیریت سطح ایستابی است. در این مطالعه لایسیمتری که در استان خوزستان انجام شد اثر کنترل سطح ایستابی روی تغییرات غلظت نیترات در زه آب خروجی از لایسیمتر بررسی شد. در این تحقیق، طرح آزمایشی فاکتوریل (در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی )، شامل سه سطح آبیاری ( 100، 75 و 50 درصد نیاز آبیاری) و سه سطح کود نیتروژن (300، 375 و 450 کیلوگرم در هکتار) در سه تکرار اجرا شد. سطح ایستابی اعمال شده در این طرح در عمق 70 سانتی متری ثابت نگه داشته شد. نتایج نشان داد با مدیریت سطح ایستابی میزان زه آب خروجی و غلظت نیترات (در زه آب) نسبت به زهکشی معمول منطقه به ترتیب حدود14 تا 60 و 22 تا 39 درصد کاهش یافت. همچنین با کنترل سطح ایستابی میزان تلفات نیترات به مقدار 5/7 تا 5/11 کیلوگرم در هکتار نسبت به روش زهکشی معمول منطقه کاهش یافت. بر اساس نتایج این تحقیق مدیریت و کنترل سطح ایستابی می تواند موجب کاهش غلظت و تلفات نیترات در آب های زیرزمینی و سطحی و کاهش خسارات زیست محیطی گردد.

Keywords:

لایسیمتر , زهکشی , مدیریت سطح ایستابی , زه آب خروجی و تلفات نیترات