زمین آب شیمی و زمین دماسنجی چشمه های آب گرم و معدنی دامنه جنوبی و جنوب غربی تفتان

آتشفشان تفتان در 45 کیلومتری شمال، شمال غرب خاش و در زون ساختاری نهبندان - خاش قرار دارد . تفتان آتشفشان چینه ای است که از سنگهای آذرآواری، گدازه های داسیتی، توف و ایگنیمبریت تشکیل شده است . در دامنه های تفتان، به ویژه جنوب و جنوب غربی آن چندین چشمه معدنی وآب گرم با pH کمتر از 2 تا 7,6 ، هدایت الکتریکی 330 تا 29400 µs/cm و دمای سطحی تا حداکثر 56 درجه سانتی گراد وجود دارد . غالب چشمه های منطقه مورد مطالعه بر اساس نمودار پایپر از نوع آبهای اسید سولفات - کلریدی بالا با رخساره غالب منیزیم و کلسیم دار هستند . نمودار مثلثی گیگینباخ ) ) Na/1000, K/100,√Mg موید نابالغ بودن تمام آبهای م نطقه به جز نمونه ) MI=1.83 ) 8 است که تقریبا حالت نزدیک به بلوغ را نشان می دهد . نابالغ بودن آبهای نشان می دهد که آبهای گرمابی تفتان از یک چرخش عمیق منشاء نگرفته CO2 گرمابی همراه با پایین بودن فشار و به دلیل نبود زمان کافی فرصت تعادل آبهای گرمابی با سنگهای پوسته بوجود نیامده است . رابطه خطی مستقیم بین کلر و منیزیم نشاندهنده این است که پدیده آمیختگی با آبهای سطحی در این سیستم گرمابی اهمیت زیادی ندارد . همچنین بر اساس نسبت SO4/Cl بر روی نمودار مثلثی SO4-Cl-HCO3 مشاهده گردیدکه غالب آبهای گرم منطقه روند ترکیب آبهای آتشفشانی را نشان می دهند . نتایج حاصل از نرم افزاز PhreeqC فوق اشباع بودن چشمه آب گرم تفتان را نسبت به فازهای کالسدون، کوارتز، SiO2(a) و ژیپس و زیر اشباع بودن آن را نسبت به فازهای منیزیم دار نشان می دهد . که در نتایج پراش اشعه ایکس رسوب این چشمه وجود ژیپس ، کالسدون و کوارتز همراه با انیدریت و جاروسیت تایید گردیده است . مطالعات زمین دماسنجی با استفاده از روشهای مختلف بر روی چشمه های منطقه صورت گرفت که به دلیل نابالغ بودن آبهای منطقه نتایج دقیقی بدست نیامد ولی با توجه به نزدیک بودن شاخص اشباع نمونه 8 به آبهای بالغ،وجود کائولن و دگرسانی آرژیلیک و همچنین استفاده از زمین گرماسنج Na-K دمای حداقل 148 درجه سانتی گراد را برای دمای مخزن چشمه آب گرم می توان تفتان پیشنهاد داد .